POSOF İLÇESİNE BAĞLI KÖYLER BİLGİ CETVELİ

KÖYLERİMİZ

AKBALLI KÖYÜ

(OBOL)

Akballı kurulmuş, yamaçta durur,

Yağarsa yağmurlar, ekin ey olur,

Söylenen fıkralar burayı bulur,

Dağında bol toprak boyası vardır.

NÜFUSU:178

HANE SAYISI:25

KURULUŞU: Kuruluşu hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Köye ilk defa gelerek ev yapanların Ahıska İli’nin Entel Köyü’nden gelen Abdallar olduğu bilinmektedir. Tahmini olarak 250-300 yıllık bir geçmişe sahiptir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: 1.) Köye ilk yerleşenler, Suskap (Aşıkzülali) Köyü’ne gittiklerinde, bunlara sorular sorulur. Bu sorulardan biri de “Çalgı çalabilir misiniz; şarkı, türkü söyleyebilir misiniz?” şeklindedir. Cevap veren kişi de “O bol bizde.” der. Ondan sonra köyün adı Obol olarak söylenir.

2.) 1959 yılında köyde güzel bal olduğu için, köyün adı Akballı olarak değiştirilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 18 km. batısında bulunan köy; Uluçam, Boşdere, Aşıkzülali, Baykent, Kaleönü, Kol ve Günbatan köyleri ile çevrilidir.

Kışla ve yaylası köyün kuzeyindedir.

Köyün İbrahimağa Mevkii’nde ekşi ve soğuk bir maden suyu kaynağı bulunmaktadır. Bu suyun romatizmal ağrılara ve vücuttaki kaşıntılarına iyi geldiği söylenmektedir.

Köyün yolu 1979 yılında devlet tarafından yapılmıştır. 1986 yılında telefon, 1987 yılında elektrik verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR: Köyde çok eski zamanlardan kalma dibek taşı bulunmaktadır. 

AL KÖYÜ

Al, eskiden beri, ormanlık içi

Beslenir orada, koyun hem keçi

Merkezden görünür sanki bir bekçi

Düşmana teberi, baltası vardır.

NÜFUSU :288

HANE SAYISI :70

KURULUŞU : Köyün kuruluşunun çok eskilere dayandığı, köydeki tarihi kalıntılardan anlaşılmaktadır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI : Köyde bulunan al renkli kiliseye atfen köye Al adı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER : İlçe merkezinin 6 km. güneydoğusunda bulunan köyün görünümü çok güzeldir. Köyün güneybatısı ve kuzeyi çam ormanları ile kaplıdır. Köyün kuzeyinde ve batısında küçük göletler bulunmaktadır.

Köyün yolu 1968 yılında yapılmıştır.

Köye 1982 yılında telefon, 1983 yılında elektrik verilmiştir.

Köyün Bayır-Çayır Mevkii’nde bulunan ekşi-soğuk maden suyunun ülsere ve böbrek taşlarının düşürülmesine iyi geldiği söylenmektedir.

TARİHİ KALINTILAR: Köye adını veren Al Boyalı Kilise; il merkezine giden yol üzerindedir. Sadece temelleri kalan kiliseden sökülen taşlar köyde evler yapılırken kullanılmıştır. Bu taşların üzerleri işlemeli ya da yazılıdır.

Kiliseden Terekler mevkiine uzanan yer altı kanalı vardır.

Sıriye Çeşmesi yakınlarında kayada bir kabartma kurt resmi bulunmaktadır.

Mısrıkan mevkiinde kız kilisesi bulunmaktadır.Bu muhitin önceleri Tamar Dodopal’ın ciftliği olduğu rivayet edilmektedir.Burada sağılan sütlerin kanallarla Al Kilisesi’ne akıtıldığı rivayet edilir.Bahsi gecen borulara belirtilen güzergahta rastlanmaktadır.

Ilgar Dağı’nın zirvesindeki iki mezar ziyaret edilir ve buralara bazen yağmur duasına çıkılır.

 Kilisenin güneyinde ve Maritler’in mereğinde iki adet Gorhana bulunmaktadır.

ALABALIK KÖYÜ

(SAYHO)

Alabalık’ın var, balığı gölde, 

Şavşat misafiri barınır köyde,

İnsanlığa asla düşürmez gölge,

Kadirbilir eller anası vardır.

NÜFUSU :224

HANE SAYISI :38

KURULUŞU : Ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. Köye ilk yerleşen aile Demircigil’dir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI  : Sayho isminin nereden geldiği bilinmemekle birlikte, ördekli köy anlamına geldiği söylenmektedir. Alabalık ismi, köyün batısındaki köyde bol miktarda alabalık oluşundan gelmektedir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER  : İlçe merkezinin 20 km. batısında bulunan köy, Şavşat İlçesi, Kol Köyü, Kaleönü Köyü ve Baykent Köyleri ile komşudur.

Köyün batısında, çok sayıda kaynak su ile beslenen orta büyüklükteki gölde bol miktarda alabalık bulunmaktadır.

Köyün yolu 1973 yılında devlet tarafından yapılmıştır.

Köye 1985 yılında telefon, 1987 yılında elektrik verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR: Köy merkezinde harabe halinde bir kilise vardır.

Kilisenin yanında Gorhana bulunmaktadır.

Kiliseden köyün dogusna giden yer altı kanalı vardır.

Köme Sayho, Memlekale ve Zandara eski köy harabeleri vardır.

ARILI

(ZEDEZÜMDE)

Arılı Köyü’nün sulaktır yeri,

Ballıkaya’sı var dereden beri

Misafir severler eskiden beri,

Yemekler sıralı sofrası vardır.

NÜFUSU :107  

HANE SAYISI:23

KURULUŞU : Ne zaman kurulduğu tam olarak bilinmemektedir. Söylentilere göre, ilk gelen aileler orman içine yerleşerek avcılık yapmıştır, daha sonra çiftçilik ve hayvancılık yapılmaya başlanmıştır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Zedezünde isminin anlamı bilinmemektedir. Yeni ismi Arılı ise; Balıklaya Mevkii’nde çok miktarda bal arısı bulunmasından dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: Köy ilçe merkezinin 9 km. batısında kurulmuştur.Köyün kuzey, batı ve kuzeydoğu yönleri ormanlarla çevrilidir. Özbaşı, Günlüce, Gürarmut, Demirdöven, Uluçam, Söğütlükaya köyleri ile çevrilidir.

Köyün güneyinde Cil Gölü bulunmaktadır. Ayrıca bu gölde yaban ördeği barınmaktadır.

Köyün, Beyazpınar Mevkii’nde kireçtaşı madeni bulunmaktadır.

Köyün yolu 1974-75 yıllarında yapılmıştır.

Köye 1985 yılında elektrik, 1986 yılında telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR:Köyün doğusunda eski köy harabeleri bulunmaktadır.

Köyün güneyinde kilise harabeleri gorhana ve yer altı kanalları mevcuttur.

Balıklayanın üzerinde iki adet mağara ve yazılı taşlar bulunmaktadır.

MARSOLAT

(Arılı Köyü’nün Mahallesidir)

Marsolat’ı köye Arılı bağlar,

Alabalık avlar, derede ağlar,

Böylece yaşanmış nice bin çağlar,

Gür akar ortada, çeşmesi vardır.

Marsolat ismi; Kıpçak Dil kökenli olup “Yılanlı Sulak” anlamına gelmektedir.

Arılı Köyü’nün 2 km. kuzeyinde bir düzlükte kurulmuştur.

Marsolat Mahallesi’ne 1986 yılında elektrik, 1992 yılında telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR:

Köyün batısında bulunan kilisenin duvar kalıntıları durmaktadır.

Kilisenin güneyinde Gorhana bulunmaktadır.

Kazankaya mevkiinde oyma mağaralar bulunmaktadır.

ARMUTVEREN KÖYÜ

(PAPOLA)

Armutveren verir en iyi armut,

Meşhurdur elması, vişnesi hem dut,

Bire seksen verir kırmızı lazut,

Dere hem gölünde sazanı vardır.

NÜFUSU :140

HANE SAYISI  :36

KURULUŞU  : Köy, çok eski yerleşim yeridir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI : Papola adının nereden geldiği bilinmemektedir. Yeni ismi, köyde çok iyi ve cins armut yetiştiği için verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 11 km. doğusunda bulunan köy; Kalkankaya, Kumlukoz, Sarıdarı ve Türkgözü köyleri ile komşudur. Kuzeyinde Gürcistan sınırı bulunmaktadır.

Bahçe tarımına elverişli olan köye akarsu ve göller ayrı bir özellik katmıştır.

Köyün güneydoğusunda bulunan Hacıgilin Gölü’nde sazan balığı bulunmaktadır.

Köyün doğusunda irili ufaklı 5 göl bulunmaktadır. Köyün batısındaki Gözeli Göl’de yaban ördeği barınmaktadır.

Köyün yolu 1980 yılında yapılmıştır.

Köye 1983 yılında telefon ve elektrik verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR:

Köyün kuzeyinde harabe halinde kilise bulunmaktadır.

Köyün güneydoğusunda eski köy harabeleri bulunmaktadır.

Camiinin yanında kime ait olduğu bilinmeyen, taş yapılı işlemeli mezarlar vardır.

Sırtlar mevkiinde kime ait olduğu bilinmeyen mezarlar vardır.Köylüler ve yakın köyler buraya yağmur duasına çıkarlar.

ASMAKONAK KÖYÜ

(SANHULİYE)

Asmakonak, ilçeye karşıdan bakar,

Görünümü hoştur, çok canlar yakar,

Yazın yayla için, Ulgar’a çıkar,

İnsana zevk verir, sefası vardır.

NÜFUSU:67  

HANE SAYISI  :15

KURULUŞU : Köy 260 yıl kadar önce Boşdere Köyü’nün yakınlarındaki Secinge ve Kergele Mevkii’nden, köyün kuzeyindeki Keletenet Mevkii’nden ve köyün güneyindeki Pegler Mevkii’nden gelen aileler tarafından kurulmuştur.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Sanhuliye adının nereden geldiği bilinmemektedir. Asmakonak adı ise köyün yüksek bir plato üzerinde kurulmuş olmasından dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER : İlçe merkezinin 6 km. güneyinde bulunan köyün kuzeyi, doğusu ve güneyi karışık ağaç türlerinden oluşan ormanlarla çevrilidir.

Dereler Mevkii’nde romatizma ve kaşıntılara iyi gelen ekşimtırak soğuk su bulunmaktadır.

Köyün yolu 1974 yılında yapılmıştır.

1983 yılında elektrik, 1986 yılında telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR:

Ulgar Dağı’nın tepesinde bulunan tek ve üç mezarlar yatır olarak saygı görmektedir.

Beyaz Pınar mevkiinde Garip Mezarları bulunmaktadır.

Pegler mevkiinde köy harabeleri vardır.

Keletenet mevkiinde köy harabeleri ve kil su boruları bulunmaktadır.

AŞIKÜZEYİR

(BOŞDERE-HEVAT)

Aşıküzeyir,dik,heryerden beter,

Tarlası temizdir,ne eksen biter,

Kayasında en has keklikler öter,

Geçmişte saz ile sohbeti vardır.

NÜFUSU:87 

HANE SAYISI :20

KURULUŞU : Köyün nasıl ve ne zaman kurulduğu hakkında kesin bir bilgiyoktur.Köyün etrafındaki harebelere bakılırsa köyün eski bir yerleşim yeri olduğu kesinlik kazanmaktadır.Bugün kü köy tahminen ikiyüz elli yıllık bir köydür.

KÖY ADININ   KAYNAĞI : 1.) Hevat adını batısındaki derenin çok hızlı akışından aldığı rivayet ediliyor. Aslında Khev (Dere) sözcüğünün, atmak mastarını almasından oluşan bir ad olduğu kanaati hakimdir. Kökeni Kıpçakçadır.

2.) Boşdere adı ise, derenin ağaçsız oluşu sebebiyle verilmiştir.

 3.) Aşıküzeyir ismi, Aşık Üzeyir’in bu köyde doğmasından kaynaklanmaktadır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER    : Köy ilçe merkezinin 8 km güneybatısındadır.Köyün göller mevkiinde küçük bir gölcüğü vardır

Kamlep mevkiinde kööy harebeleri bulunmaktadır.

 Köyün  yolu 1990 yılında yapılmıştır.Köye 1982 yılında telefon,1987 yılında elektirik verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR:Kamplep mevkiinde köy harabeleri mevcuttur.

AŞIKZÜLALİ KÖYÜ

(SUSKAP)

Aşıkzülali’dir Zülali’nin köyü,

Ulgar’la Arsiyan arası göğü,

Cömerttir insanı açıktır gönlü,

Tarlaları kapatan arısı vardır.

NÜFUSU:542  

HANE SAYISI :117

KURULUŞU: Köyün kuruluşunun ne zamana rastladığı kesin bilinmemektedir.Ancak tarihi kalıntılar köyün çok eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI : Suskap adı rivayetlere göre;adam oğluna ok atmasını öğretirken ,’’Sus,fırsat bulduğun zaman kap kaç’’ demiş,sonradan kısaltılarak bu sözler Suskap olarak köye ad olmuştur.

Başka bir rivayte göre de köyde su bol olduğu için;burası su kabı demişler,sonradan bu iki sözcük birleşerek Suskap adı oluşmuştur

Aşıkzülali adı ise bu köyde doğup yetişen ünlü ozan Aşık ZÜLALİ ‘den gelmektedir. 

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER :İlçe merkezini 17 km güney batısında Ulgar dağı’nın kuzey batı eteklerinde kurulmuştur. Baykent, Akballı, Aşıküzeyir köy hudutları ile çevrilidir.Köy hudutları içinde iki akarsu vardır.Bu akarsularda alabalık yaşar.Ayrıca köyde su ile çalışan değirmenler vardır.Köyün yaylası Ulgar Dağı’nın batı yamaçlarında bulunur.Köyün yolu 1973 yılında yapılmıştır.Köye 1982 yılında elektirik ve telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR:Şimdiki caminin yerinde kilse varmış.Caminin tabanında Gorhana bulunmaktadır.

Köy merkezinde bir yer altı kanal mevcuttur.

Eski yayla yolunda Kodal mevkiindeki dağda; önü balkonlu, tek pencereli oda şeklinde bir mağara mevcuttur.

Köyün Kuzeybatısındaki sırtta kale bulunmaktır. Temelleri belli olmaktadır.

BALGÖZE KÖYÜ

(ÇILDIRET)

Balgöze besliyor kovanda arı,

Haziranda kalkar Allahın karı,

Alır satar tüccar malı davarı

Bu işlere bakan ağası vardır.

NÜFUSU:308

HANE SAYISI :44

KURULUŞU : Tahminen 150-200 yıl önce gelen aileler,önce Yurtbekler Köyü’ne sonrada bu bölgeye yerleşerek köyü kurmuşlardır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI : Rivayete göre köyün yakınlarında önceden Çıldır’da yaşayan bir aile yerleşir;bu aile ile Çıldır halkı arasında hasımlık doğunca Ur Begi’ne giderek yardım istemiş.Ur Begi’de ‘’Sana bir yer göstereyim git orayı yeni bir Çıldır  et’’demiş.O aile de gelerek buraya yerleşir ve köyün ismi Çıldıret olarak günümüze kadar gelir. 

Balgöze adı da köyde bol miktarda bal arısı yetiştirildiği için kalmıştr.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER : İlçe merkezinin 15 km Güneydoğusunda bulunan köy Damal ilçesi,Süngülü,Derindere ve Sütoluk köyleri ile komşudur.

Köyün yolu 1975 yılında yapılmıştır;1983 yılında da elektirik verilmiştir.

Köyde İsmail Yıldırım’a ait bir su değirmeni bulunmaktadır.

TARİHİ KALINTILAR:

Köyde Kürt Pegleri de denen birkaç harabe vardır.

Başyurt Yaylası’nda bulunan tek mezar ve Arap mezarları’na dilek dilemek için ve yağmur duası için gidilir.

BAYKENT KÖYÜ

(VAHLA)

Baykent büyük bir köy,Cumatel ile,

Mertce konuşurlar yapmazlar hile,

Hayran ahlakına Posof’lu bile,

Çok nashiat kılar ninesi vardır.

NÜFUSU :435

HANE SAYISI:85

KURULUŞU : Tarihi kalıntılara bakılırsa köy çok eski bir yerleşim yeridir;Ancak köy halkını oluşturan ailelerden köye en önce gelen MURATOĞULLARI oduğu söylenir.MURATOĞULARI ormanlık ve sulak alanda buldukları düz bir yere yerleşirler ve ardından gelen aileler ile birlikte nüfus artar.Bu yerleşim tahminen 300-400 yıl öncesine denk gelmektedir

KÖY ADININ  KAYNAĞI : VAHLA:Bu ismin nereden geldiği bilinmemektedir.

BAYKENT:Köyde zengin insanların çok olmasına;eski ve büyük bir köy olmasına binayen konulmuş bir isimdir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER  :İlçe mekezine 18 km uzaklıkta olup;Arsiyan Dağ’ Silsilesi’nin doğu yamaçlarındadır.

Köye 1973 yılında yol; 1982 yılında telefon ve 1987 yılnda ise elektirik imkanları verilmiştir.

Köyün kuzeyinde taş ocakları var olup bu ocaklardan kesme taşlar çıkarılmaktadır.

TARİHİ KALINTILAR:Köy merkezinde üç adet kilise kalıntısı mevcuttur. Her kilisenin doğusunda birer Gorhana bulunmaktadır.

Her kiliseden birbirine ve derelere gittiği tahmin edilen yer altı kanalları vardır.

Köy merkezinde ne zaman yapıldığı bilinmeyen mahzenler vardır.

Pınarbaşı’ndan Yukarı Mahalleye getirilmiş kilden yapılma ark (kanal) kalıntıları vardır.

Gorzil ve Tavestele denen yerlerde köy harabeleri vardır.

Ayrıca Çelenk Efendi ve Ahmet Efendi ziyaretleri bulunmaktadır.   

BİNBAŞI EMİNBEY KÖYÜ

(CİLVANA)

Puma Eminbey’in bahçelik yeri, 

Binbaşıeminbey Posof’un süsü

Mısır bostan eker eskiden beri,  

Görülmez halkında, dargınlık,küsü

Okulsuz oluşu sadece derdi,                

Zümrüde benzer, bitki örtüsü,

Beş-on eve birde cami vardır,            

Göllerinde öten, turnası vardır.                                     

NÜFUSU :294  

HANE SAYISI:80

KURULUŞU  :Etraftaki tarihi kalıntıl ara bakılırsa bu köy hudutları içerisinde çok eskiden beri insanlar köy kurmuş ve yaşamışlardır.200-300 Yıllık bir kuuluş geçmişi vardır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI : CİLVANA:Köyün etrafındaki göllerde,hasır ve semer yapmakta kullanılan cil otunun olması (CİLVANA Cil otunun yetiştiği yer)sebebiyle almış olduğu bir isimdir.

BİNBAŞI EMİNBEY:7.Hudut Alayı’nın 1.Tabur Komutanı olarak Posof’a gelen ve Kurtuluş Savaşı sırasında bu bölgede görev yapan komutandan almıştır bu ismi.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER  : İlçe merkezinin 9 km. doğusunda olan köy Kodiyan Tepesinin bir çöküntüsü görünümünde olan doğu platosunda,etrafında altı adet göl ve gölcükler bulunan bir arazi üzerinde kurulmuştur.Köye komşu olan köyler;İncedere, Kumlukoz, Sarıdarı,Yurtbekler ve Gümüşkavak köyleridir.

            Arazisinin 3/5’ü ekilen,biçilen tarla ve çayırlarla kaplıdır.İklimi sebze ve meyveciliğe de müsaittir.

Köye 1961 yılında telefon 1982 yılında elektrik verildi.

            Köyün yolu 1960 yılında hizmete açıldı.

            Köyün çevresinde irili ufaklı dört göl vardır.Bunlar:Kanlıgöl,Tinasharo,Kurdonun ve Yusufun Gölleridir.Kanlıgöl sazan balıklarının,Tinasharo ise yaban ördeklerini yaşam alanlarıdır.

TARİHİ KALINTILAR:

            Şimdiki caminin yerinde eskiden kilise varmış.

            Köyün batısında Kenenoğlu, güneybatısında Karamanlar adlı köy harabeleri vardır.

            Yusuf’un Gölü ile Karaman Harabeleri arasında üzeri taş örtülü kanlar vardır.

            Köy merkezinde de yer altı kanalı mevcuttur.

            Kilisenin yeri bilinmemektedir.Köy merkezinde olduğu söylenmektedir.Ayrıca Köy merkezinde Gorhana bulunmaktadır.

            Kanlıgöl ve Nakarov mevkilerinde ev harabeler vardır.

            Topyeri mevkiinde şehit mezarları bulunmaktadır.

ÇAKIRKOÇ KÖYÜ

(MERE)

Çakırkoç üretir, çakırca koçu,

Bayırın başında olması suçu,

Yıkılmış duruyor kalenin burcu,

Posof’a merkezlik mazisi vardır.

NÜFUSU :41  

HANE SAYISI :13

KURULUŞU : Köy çok eski bir yerleşim yeridir. Yeni nesil kurucu ailelerin köye yerleşim zamanı ise 250 yıl önceye dayanmaktadır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Mere adını yakınındaki Mere Kalesi’nden almıştır. Rivayete göre Mere Kalesi; Kol Kalesi’nin hükümdarının kızına, aşık olan bir subaya, kızıyla evlenebilmesi için koşulan şart gereği yapılmıştır.

Çakırkoç adı ise köyde iyi koyun yetiştirildiği için verilmişir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 7 km. güneyinde, Posof Çayı’nın güney yamaçlarında bir sırtta kurulmuştur.Köyün komşuları; İlçe Merkezi, Asmakonak Köyü ve Kır-Damala Köyü’dür. Köyün yaylası Ulgar Dağı’nın kuzey yamaçlarındadır.

            Köyün yolu 1980 yılında hizmete açılmıştır.

            1983 yılında elektrik, 1987 yılında ise telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR:
            Mere Kalesi, köyün doğusundadır.Kale duvarlarının kalıntıları durmaktadır. Duvarlarda yazılı taşlar bulunmaktadır.

            Kalenin batısında kilise bulunmaktadır.

            Kalenin doğusunda kısmen sökülü olan Gorhana bulunmaktadır.

            Kalenin güneyinde kime ait olduğu bilinmeyen 100 kadar mezar bulunmaktadır.

ÇAMBELİ KÖYÜ

(SAGRE)

Çambeli deredir, etrafı görmez,

Ne cevherler vardır, kimseler bilmez,

Koçak bakışlıdır, her yüze gülmez,

Nasihat buyurmuş, hocası vardır.

NÜFUSU:285  

HANE SAYISI:55

KURULUŞU: Tarihi kalıntılara bakılırsa köy çok eski bir yerleşim yeridir. Önceleri Eski Sagre denilen yerde kurulu olan köy, sonradan akarsuyun yanına taşınmıştır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Sagre isminin nereden geldiği tam olarak bilinmemekle birlikte, rivayete göre burada yaşan eski ailelerin çoğunun sağır olmasından dolayı, sağırların köyü deyimi zamanla Sagre’ye dönüşmüştür.

Çambeli ismi ise, köyü çevreleyen çam ağaçlarının bolluğundan dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 8 km. güneydoğusunda, Çatalsu deresinin dar bir vadisinde kurulmuştur.Oturmamış bir zemini olduğundan, zaman zaman toprak kaymaları yaşanmıştır.

            Köye 1983 yılında elektrik, 1989 yılında ise telefon bağlanmıştır.

            Köye ulaşımda iki ayrı güzergah vardır. İlki 1975 yılında Al Köyü üzerinden, ikincisi ise 1982 yılında Yurtbekler ve Yeniköy bağlantıları ile hizmete açılmıştır.

            Köyün çevresinde Çürükgöl ve Sülükgölü (Dipsiz Göl) bulunmaktadır.

TARİHİ KALINTILAR: Köyün doğusunda Cak Kalesi vardır.Köyde; Nalanslar Mevkii’ndeki Kırıkkilise ile Hevesmen’de, suyun kıyısında ve Cak Kalesi’nin yanında olmak üzere yanında olmak üzere iki kilise daha vardır.Bunları, Serkis Oğullarından Yiğit Berka’nın yaptırdıpı söylenir.Bu kiliselerin güneyinde Gorhanalar bulunmaktadır.

            Köyün 2 km. kuzeyinde Eski Sagre Köyü harabeleri vardır.1992 yılında Afet Evleri yapılırken, temel kazımı sırasında torağın altında mezarlar ve eski ev kalıntıları çıkmıştır.

            Kırıkkilise’nin Kuzeyinde, Kazan Dere’de 3 adet ve Hayeri Posta Harabesi’nin Güneydoğusunda da 1 adet olmak üzere toplam 4 adet mağara bulunmaktadır.

ÇAMYAZI KÖYÜ

(OHTEL)

Çamyazı köyünün, çamlıktır düzü,

            Hıram endişesi, kan ağlar gözü,

            Bilmezler hileyi, açıktır sözü,

            Karşıda görünür, yaylası vardır.

NÜFUSU:112  

HANE SAYISI:24

KURULUŞU: Kuruluşu hakkında bir bilgi yoktur.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Ohtel adının nerden geldiği bilinmemektedir.Çamyazı adı ise köyün etrafındaki çam ağaçlarının çokluğundan gelmektedir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 9 km. güneyinde, yüksek bir platoda kuruludur. Köyün bir tarafı Hıram (Uçurum), bir tarafı ormanlıklarla kaplıdır.Al ve Asmakonak köyleri ile sınır komşusudur.

            Köyün kuzeyinde, Cancağ’ın Gölü ve aynı adlı dereye akıntısı vardır.

            Köyün yaylasında, Yaylaların Gölü bulunmaktadır.

            Romatizma, uyuz ve egzema için iyi gelen, soğuk-ekşimtırak su bulunmaktadır.

            Köye, elektrik 1983 yılında, telefon 1986 yılında verildi.

TARİHİ KALINTILAR : Köy camisinin bulunduğu yerde eskiden bir kilise bulunmaktaydı.Kilisenin güneyindeki Gorhana hala durmaktadır.Ayrıca kiliseden kalma ve halen caminin yanında bulunan ve okunamayan bir yazılı taş bulunmaktadır.

            Bazı köy sakinlerinin kapısında geçen bir kanal bulunmaktadır.

            Kokolavur Mevkii’nde kazılar yapıldıkça, kilden yapılmış küpler bulunmuştur.

ÇAYIRÇİMEN KÖYÜ

(LAMİYAN)

Çayırçimen’in de etrafı çayır,

            Çoktur ekin tarla, vermiyor hayır,

            Yeri düz ovadır, sanmayın bayır,

Kod’da bir küçücük korusu vardır.

NÜFUSU:92  

HANE SAYISI :13

KURULUŞU: Tarihi kaynaklar köyün eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Şimdiki köyün ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu bilinmemektedir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI  : Lamiyan adının ne anlama geldiği bilinmemektedir.

Çayırçimen adı ise, köyün çevresinin aşırı yeşillik olmasından gelmektedir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 14 km. kuzeyinde, Kodiyan ve Sesödile Tepleri’nin kuzeydoğu yamaçlarındaki platoda kurulmuştur. Komşuları; İlçe Merkezi ve Gönülaçan, Kayınlı, Erim ve Sarıçiçek Köyleridir.

            Köyün Düzler Mevkii’nde, soğuk-ekşimtırak su bulunmaktadır. Bu suyun, kaşıntı ve romatizmal ağrılara iyi geldiği söylenmektedir.

            1983 yılında elektrik, 1985 yılında telefon bağlanmıştır.

            Köy yolu 1967 yılında kullanıma açılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Kod’un çam fidanlığının içinde kime ait olduğu bilinmeyen mezarlar vardır.Mezarlığın içinde, Latin ve Arap harflerine benzemeyen harflerle yazılmış Yazılı Taşlar ve Koç Kafasına benzer kabartmalar bulunmaktadır.

            Ayrıca eski bir köye ait olduğu sanılan Nakora Harabeleri köyün tarihi yerleri arasındadır

DEMİRDÖVEN KÖYÜ

(VARZNA)

Demirdöven iki ayrı köy gibi,

            Tikas, Hurgeşen de birer köy gibi,

            Ormanı güneyde kara göl gibi,

Çeşitli alanda ustası vardır.

NÜFUSU:232  

HANE SAYISI:48

KURULUŞU: Tarihi kalıntılardan, eski bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır. Köye ilk gelen aile Karadeniz Bölgesi’nden gelen Demirciler Sülalesidir. Daha sonrada Gürcistan’dan İslolar Sülalesi gelmiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI  : Varzna adının kaynağı bilinmemektedir.

            Demirdöven ismi, eskiden beri köyde demir ustalarının bulunmasından gelmektedir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 8 km. güneybatısında, Kançıyan Dağı’nın kuzeye bakan yamacında kurulmuştur. Köy dört mahalleden oluşmaktadır. Bu mahalleler; Aşağı Varzna, Yukarı Varzna, Hurgeşen ve Tikas Mahalleri’dir. Çevresi itibariyle doğal bir park görünümündedir. Komşuları; Arılı, Uluçam, Günbatan, Yurtbaşı ve Kopuzlu Köyleridir.

            1985 yılında elektrik, 1987 yılında telefon bağlanmıştır.

            Köyün yolu 1978 yılında ulaşıma açılmıştır.

TARİH KALINTILAR : Köyün batısında, Gözür Mevkii’nde bir köy harabesi vardır. Ayrıca, köyün kuzeyinde, Dükkantepe denilen yerde demirci dükkanı harabeleri bulunmaktadır.Bu harabelerin bulunduğu er kazıldığında demir cürufu çıkmaktadır.

            Köyün kuzeyinde, şu anda bir köy sakini tarafından harman olarak kullanılan yerde eskiden bir kilise varmış.Bu kilisenin güneyinde Gorhana bulunkmaktadır.Kilisenin kuzeyinde ise kime ait olduğu bilinmeyen birkaç türbe vardır.

            Adatura Mevkii’nde bulunan kanal, bir odaya çıkmaktadır.

DERİNDERE

Derindere denen çayırlık yazı,

            Çıkarlar yaylaya,gelini kızı,

            Tarlalara ekin ekerler bazı,

Dağlarında celep sürüsü vardır.

NÜFUSU:298  

HANE SAYISI:46

KURULUŞU:  Tarihi kalıntılar köyün çok eski bir yerleşim birimi olduğunu göstermektedir.Şimdiki köyü oluşturan aileler tahminen 150-200 yıl önce Kağızman’dan gelerek buraya yerleşen Karaca ailesi ile Ahıska’nın Kobliyan bölgesinden gelen Kopyan oğulları ailesidir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI : Derindere köyü ismini köyün derin bir vadide kurulmuş olmasından dolayı almıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER:  İlçe merkezinin 20 km güneydoğusunda,Şabanıbel Dağı’nın batısında,Arap Mezarları’nın kuzeyinde,Başyurt Sırtları’nın kzueydoğusunda yeralan derin ve yüksek rakımlı bir vadide kurulmuştur.Genellikle çayırlarla kaplı arazisinin çok az kısmı ekilir;hayvancılığa elverişlidir.

            Köyün batısında,Karnak denen mevkiide dünyada nesli tükenmekte olan,yaban tavuğu (horozu) yaşamaktadır.

            Köyün komşuları:Damal ilçesi ile Balgöze ve Sütoluk köyleridir.Ayrıca Gürcistan’a da sınırı vardır.

            Derindere Çayı bu köyden geçer;bol miktarda alabalık vardır.

            Köye 1986 yılında elektrik,1990 yılında telefon bağlanmıştır.

            Köyün yolu 1980 yılında ulaşıma açılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün 3 km. güneyinde, Pegler Mevkiin’nde bir köy harabesi vardır.Harabelerin olduğu yerde birbirinden uzak birçok mezar bulunmaktadır.Ayrıca burada yontma taş ve mermerlere rastlanmaktadır.

DOĞRULAR KÖYÜ

(AŞAĞI CACUN )

Doğrular,doğrudur hiç yalan demez,

            Sadıktır hakkına,hiç haram yemez,

            Arzular Duğur’u, evinde durmaz,

Garzol’dan tarafa çalısı vardır.

NÜFUSU:104  

HANE SAYISI :22

KURULUŞU: Köyün ilk geçmişi bilinmemekle beraber 250-300 yıllık bir  tarihi vardır.Ormanlık bir alan olması sebebile yerleşim yeri olarak bu   bölge seçilmiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           :Aşağı Cacun adının nereden geldiği bilinmemektedir.

Doğrular ismi ise halkın doğruluk ve dürüstlüğüne dayanarak verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER:Köy ilçe merkezine 2 km.batısında,Udabuna Tepesinin güney yamacına kurulmuştur.Doğu ve Kuzeyi karışık ağaçlardan oluşan bir meşedir.İlçe  merkezine en yakın köydür.Yaylası Kurşunçavuş köyünün kuzeyindedir.Komşuları ilçe merkezi ve Çakırkoç,Özbaşı ve Uğurca köyüdür.

            Köye elektrik 1985 ve telefonda 1987 yılında verilmiştir.

            Daha önce varolan patika yol düzenlenerek ulaşıma elverişli hale getirildi.

            Köyün güneyindeki derede kömür parçalarına rastlanmaktadır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün güneyindeki Hangel Mevkii’nde, derenin batı yamacında eskiden bir kilise varmış.Bu kilisenin duvarlarının bir kısmı hala ayaktadır.

            Köyün kuzeybatısındaki tarlalarda küçük bir kaleye ait temeller bulunmaktadır. Aynı yerde, tuğla ocakları kalıntılarına da rastlanır.

            Kuyularınbaşı Mevkii’nde bulunan kuyulardan, rivayete göre, tuğla borular vasıtasıyla, sağılan sütler köye akıtılmıştır.

ERİM KÖYÜ

            Erim’in etrafı meyveden meşe,

            Yazı cennet sanki köşebe köşe,

            Sığmazki ki kıymeti hayale düşe,

            Tarihe vesika kalesi vardır.

NÜFUSU:67  

HANE SAYISI:16

KURULUŞU: Tarihi kalıntılara bakılınca çok eski bir geçmişi vardır.Çeşitli bölgelerden gelen aileler ile birlikte köy genişlemiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Daha önceleri bu köy, şimdi Gürcistan sınırı içinde bulunan İriçala Köyü’nün bir mahallesi imiş ve adı da Erimiçala imiş.Sonraları bu ad Erim olarak değişmiş.Yeni köy isimleri verilirken,Erim adı “Er kişiyim” anlamında düşünülerek, değiştirlimemiştir. 

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: Köy ilçe merkezinin 19 km kuzeyinde Kalem Tepe’nin güneydoğu eteklerinde,İricala Suyu ile Gırma Çayı’nın arasındaki yamacın küçük bir düzlüğünde kurulmuştur.

            Becve Mevkii’ndeki,Sallık denen taş ocaklarının kuzeyindeki dere yatağında kaplıcaları vardır.Romatima ve kaşıntılara iyi gelen bir sudur.

            İçme suyunu aldıkları kaynağın bulunduğu yerde,otlu-tümsekli bir göl vardır.

            Madenler:

            1:Gölün Bayırı Mevkii’nde tebeşir taşı

            2:Siyah ve parlak mermer çıkartılır.

            3:Köyün Kapıönleri mevkiinde yağlı su çıkmaktadır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün doğusunda, Derince Dere’nin batısındaki yüksekçe bir sırtın üzerinde eski bir kale bulunmaktadır.Kalenin duvarlarının bir kısmı hala ayaktadır. Kalenin, Tamar Dodopal tarafından yaptırıldığı,kalenin tabanında bir çeşmenin ve önünde taştan oyma bir yalağın olduğu söylenmektedir.

            Bazı köy sakinlerinin evlerinin altından kanal geçmektedir.

            Eski caminin olduğu yerde şimdi evler vardır.

            Şu anda bir köy sakininin harman olarak kullandığı yerde eskiden bir kilise varmış. Kilisenin doğusunda Gorhana bulunmaktadır.

            Köyü kuzeyinde Şevben, batısında ise Gegoban Harabeleri bulunmaktadır.

GÖNÜLAÇAN KÖYÜ

(ŞUVARSKAL)

Gönülaçan gerçek gönüller açar,

            Suyundan içenin her derdi kaçar,

            Lale,sümbül,gülü kokular saçar,

            Konur’da bitmeyen meşesi vardır.

NÜFUSU :208    

HANE SAYISI :26

KURULUŞU : Tarihi kalıntılarının çokluğuna ve de eskiliğine bakılırsa köy oldukça bir eski yerleşim yeri olarak görülmektedir.Bu köyün yeni aileleri buraya geldiklerinde burasını ormanlık alan içerisinde terkedilmiş olarak bulup yerleştikleri söylenmektedir.Ve  köyün ilk ailelerin buradan neden ayrıldıkları bilinmemektedir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Şuvarskal isminin nereden geldiği bilinmiyor.Köyün doğal görünümünün içaçıcı bir görünüme sahip olması sebebiyle bu ismi almıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 15 km kuzeyinde,Sesödile Tepesi’nin doğu yamaçlarında bir platoda kuruludur.Köyün içinden Gırma Çayı ve Küçük Dere geçer. Köyün batısındaki Sesödile yamaçları ile büyük bayır mevkkinde karışık ağaçlardan oluşan meşelikler vardır.Gırma Çayın da alabalık ve dağ alası vardır.Arazisi tarıma ve bahçeciliğe müsattir.Geniş ve çeşitli çiçekler bulunan merası arıcılık için elverişlidir. Köyün yaylası Gırma Dağı’nın doğusundadır.

            Komşuları İlçe merkezi,Çayırçimen,Kayınlı,Kalkankaya,Erim,Yaylaaltı ve Sarıçiçek köyleri ile Gürcistan sınır komşularıdır.

            Köye 1982 tarihinde telefon ve 1983 tarihinde elektrik verilmiştir.

            Sekiz köyün işbirliği ile   üç köprü yapılınca 1967-68 yıllarında ,Kodiyan’dan açılan grup köy yolu u köyden geçti.

TARİHİ KALINTILAR : Köyde 3 adet kilise vardır.Bunlar; Devlet Çayırları’nın güneydoğusundaki sırtta,Konur Harabeleri’nin karşısındaki yamaçta ve Pataraçala denen mevkide, beyaz toprakların doğusunda yer alır.

            Bazı köy sakinlerinin ev ve tarlalarının bulunduğu yerlerde Gorhana bulunmaktadır. Yine bazı evlerin altından kanallar geçmektedir.Bu kanlardan birinin kiliseye gittiği sanılmaktadır.

            Konur Harabeleri sayılabildiği kadarıyla, 18 evden oluşur ve duvar,kapı,direk ve örtü olarak tamamen taştan yapılmıştır.Ayrıca Guveket Mevkii’nde 5 ayrı yerde taş ev harabeleri ve bazı köy sakinlerinin arazilerinde de yine harabeler bulunmaktadır.

            Sesödile’nin kuzey yamacındaki Suatan Kaya’da mağaralar bulunmaktadır.

            Sesödile’nin doğu yamaçlarından geçen ve halen görünen eski top yolu “Köroğlu Atının İzi” denilen Koryalar Mevkii’ndeki taş üzerinde gözüken at izi de diğer tarihi yerlerdir.        

GÜMÜŞKAVAK KÖYÜ

(ZENDAR)

            Gümüşkavak, gerçek üretir kavak,

            Esmez orda rüzgar,sallanmaz yaprak,

            Kuzeyi ormandır,münbittir toprak,

            Köz gibi kırmızı,buğdayı vardır.

NÜFUSU :116  

HANE SAYISI :26

KURULUŞU : Tarihi belli olmayan bir zamanda,Eski Zender denen ve halen harabeleri bulunan,şimdiki köyün batısındaki,Kırk’ların kuzeyine yerleşmişlerdir.1881 tarihinde ,burada heyalan olması nedeniyle,gelip şimdiki köy yerine yerleşmişlerdir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Zendar adının nereden geldiği bilinmemektedir.Gümüşkavak adı ise köyde bol miktarda ak kavak bulunmasına izafen verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 6 km doğusunda Kodiyan Tepesi’nin güneydoğusundaki yamacında kurulmuştur.Köyün kuzey yamaçları çam ormanı,batısı karışık ağaçlardan oluşa meşe ile çevrilidir.Köyiçi ve Suludere adlı iki küçük akarsu vardır.Arazi kiraz ve kavak ağaçları ile kaplıdır.

            Komşuları :İlçe merkezi,Yurtbekler,Binbaşıeminbey,İncedere ve Taşıran köyleridir. Yaylası Kodiyandadır.

            Köye elektrik 1981 de telefon ise 1984 yılında verilmiştir.

            1977-78 yılında köye anayol üzerinden tali yol açılmıştır.

            Köyün yaylasında beş adet küçük gölcük vardır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün batısındaki ormanın eteğinde eski köy harabeleri ve eski köy yerinde temelleri bulunan bir kilise bulunmaktadır.

GÜNBATAN KÖYÜ

(BANARHEV)

            Günbatan ilçenin batısındadır,

            Beyaz hemşin, koyun kapısındadır,

            Güzellik o yerin yapısındadır,

Yazın dağlarında Mosi’si vardır.  

NÜFUSU :169  

HANE SAYISI :35

KURULUŞU : Kotoğlu denen sülalenin dedesi,Acere’den gelip eski köy yerine yerleşmek istemiş.Bir gün mandaları kaybolmuş. Onları aramaya çıktığında, etraf o kadar sık ormanmış ki, gittiği yerlerde ağaçlara elindeki baltayla iz bırakarak gitmek zorunda kalmış. Bunu kaybolmaktan korktuğu için yapmış. Bir zaman mandaları aramış. Yarıyalık Göl dedikleri gölde bulmuş. Mandalarını oradan almış, götürmüş. Bilahare gelmiş, etrafı incelemiş, bakmış ki; ormanın içinde kaynak ve akarsuları bol bir yer. Buraya yerleşmiş. Daha sonra Şavşat ve etraftan gelen insanlar da buraya yerleşmiş.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Banarhev kelimesi; Baran ve Hev kelimelerinin birleşimi ve zamanla değişiminden gelmektedir. Karlıdere anlamında kullanılmaktadır.Günbatan kelimesi; Kancıyan Dağı’nın, köyü erken saatlerde gölgelemesinden dolayı kullanılmıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 18 km. batısındaki Urema düzlüğünün güneye uzanan dar bir vadisinde kurulmuştur. Köyün batısındaki Kancıyan Dağı’nın yamacında yapraklı ağaçlardan oluşan bir koru vardır. Bu korunun Mosi’si (Bir tür yabani meyve) meşhurdur. Köyün yaylası Urema’dadır.

            Komşuları; Kol, Akballı, Demirdöven, Yurtbaşı, Yolağzı Köyleri ve Gürcistan ile sınır komşusudur.

            Köye 1985-86 yılında elektrik, 1986 yılında telefon verilmiştir.

            Köy yolu 1973 yılında kullanıma açılmıştır.

            Vardiyan Mevkii’nde kömür bulunmaktadır.

            Yarıyalık ve Tuzluğun gölleri köy sınırları içerisindedir.

            Vardiyan Mevkii’nde kömür bulunmaktadır.

            Yoşalı dene mevkide yoşa denilen kahverengi bir toprak boyası bulunur.

            Şoraklar Mevkii’ndeki sular tuzludur.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün batısında Sinkana ve Nesopli (Eski Banarhev Köyü Harabeleri) bulunmaktadır ve bu harabelerin temelleri bellidir.

            Sinkana’daki mezar, ziyaret olarak halkın gittiği ve saygı duyduğu bir yerdir.

            Köyün batısındaki mezarlığın, doğu tarafında eski kilisenin temelleri bulunmaktadır. Kilisenin güneyinde Gorhana bulunmaktadır.

GÜNLÜCE KÖYÜ

(CABORYA)

            Günlüce ayrılmış üç ayrı kola,

            Anlaşıp çabucak, gelirler yola,

            Kalkarsa halaya, vermezler mola,

            Çok meşhurdur seyranlar haftası vardır.  

NÜFUSU :233  

HANE SAYISI :50

KURULUŞU : Tarihi kalıntılar köyün eski bir yerleşim birimi olduğunu göstermektedir. Buraya gelen ilk ailenin, Ahıska İli’nin, Lelvan Köyü’nden gelen Kokop oğulları olduğu söylenir. Zamanla gelen aileler ile genişlemiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Caborya kelimesinin anlamı bilinmemektedir. Günlüce kelimesi ise, köy, günün her saatinde güneşi gördüğü için kullanılmıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 8 km. batısında, Cazı Tepesi’nin güney yamaçlarına bakan bir platoda kurulmuştur. Köyün ortasında bir dere geçmektedir. Kuzeyi dağlıktır ve karışık ağaç türlerinden oluşan bir meşelik vardır.

            Komşuları; Gürarmut, Marsolat, Özbaşı, Uğurca köyleridir. Yaylası ise ilçe merkezi ve Gürcistan ile sınırdır.

            1975 yılında telefon, 1984 yılında ise elektrik bağlanmıştır.

            Köy yolu 1968 yılında hizmete girmiştir.

            Köy civarında Çürük Göl, Dipsiz Göl ve Kanlı Göl, Yaylasında da Davar Gölü bulunmaktadır.

TARİHİ KALINTILAR : Şu andaki İlköğretim Okulu ve yeni değirmen binalarının bulunduğu yerlerde eskiden kilise varmış.Bu kilisenin temelleri hala durmaktadır.Ayrıca Yukarı Günlüce-Gürarmut yolu üzerindeki bir tarlada da yine eski bir kiliseye ait duvar kalıntıları mevcuttur.

            Değirmenin batısından, doğu-batı istikametinde uzanan taş duvarlı bir yer altı kanalı vardır.Yine bazı tarlaların altından da benzer kanallar geçmektedir.

            Şimdiki İlköğretim Okulu’nun tabanında Gorhana vardır.

            Köyde; Kaledibi, Kopenali Peğleri, Çakal Peğler, Tetrop ve Latengüle Harabeleri vardır.

            Yeni değirmen binasının yanında eski bir tandır bulunmaktadır.Yine aynı yerde demir ocağı vardır.

            Acara yolunda üzerine haç kazılı eski bir taş vardır.

GÜRARMUT KÖYÜ

(KOLİSKAL)

            Güramut, Morkan’a çok iyi bakar,

            Bitirdi çekeni, tezeği yakar,

            Güzün sokakları, hep armut kokar,

            Kapan denen birde mahallesi vardır.

NÜFUSU :186  

HANE SAYISI :30

KURULUŞU: Köydeki tarihi kalıntılar eski bir yerleşim yeri olduğunu gösterir. Bugünkü halkı oluşturan aileler 250-300 yıl kadar önce buraya yerleşmişlerdir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Koliskal kelimesinin anlamı bilinmemektedir. Gürarmut adı ise, köyde bol ve iyi armut yetişmesinden dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 10 km. batısında, Kurşunçavuş Çayı’nın doğusunda kurulmuştur. Köyün kuzeyinde, Morkan dedikleri kızıl ağaçlarla kaplı alüvyonlu bir vadi vardır. Batı yamaçlarında ise karışık ağaçlardan oluşan bir koru vardır.

            Komşuları; Kurşunçavuş, Yolağzı, Kopuzlu, Arılı ve Günlüce köyleridir.

            Köyün doğusunda Öküz Gölü vardır.

            1983 yılında telefon, 1984 yılında elektrik verilmiştir.

            1969 yılında yolu kullanıma açılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün kuzeyinde, Kabavur Mevkii’ndeki bir tarlada eski bir  kiliyse ait kalıntılar vardır.Kilisenin yanından gelerek köydeki bazı evlerin altından geçen bir yer altı kanalı vardır.Gorhana, kilisenin doğusundadır.

            Kilise Mevkii Harabeleri, Eski Köy Harabesi ve Büyük Bayır’ın başındaki ev harabeleri köydeki tarihi yerlerin bir kısmını oluşturur.

            Kilise Mevkii’nde, kemer bağlama taş ev vardır.

            Peğler Mevkii’nde kime ait olduğu bilinmeyen mezarlar vardır.

KAPAN

(Gürarmut’un Mahallesi)

            Kapan, ismi itibariyle dik yamaç anlamına gelmektedir. Bu mahallenin 150 yıllık bir mazisi vardır. Bu bölgeye gelen insanların yerleşmesi ile oluşmuştur.

            1982 yılında elektrik, 1990 yılında telefon verilmiştir. Yolu 1984 yılında hizmete açılmıştır.

            Kapan, az aşağı duruyor gökten,

            Dağında kuşu var, her türden,öten,

            Gözleri doyurup, çayırları örten,

            Çok nefis kokulu, pantası vardır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün kuzeyinde bir kiliseye ait kalıntılar bulunur.Kilisenin kuzeyinde, yontma taşla kubbe bağlı bir mahsen vardır.Bu mahsenden başlayarak, doğuya doğru uzanan taş örtülü bir kanal mevcuttur.

            Aynı mahsen ve kanalın bulunduğu yerde insan kemiği dolu bir kuyu vardır.

            Kokolar Sülalesi’ne ait olduğu söylenen 2 adet su ile çalışan değirmen bulunmaktadır.      

İNCEDERE KÖYÜ

(CUVANTEL)

            İncedere suyu, inceden akar,

            Vadi yüz çevirmiş, doğuya bakar,

            Vurguna dönderip, çok canlar yakar,

            Yeni yapı örnek, camisi vardır.

NÜFUSU :174  

HANE SAYISI:40

KURULUŞU: Çok eski bir yerleşim yeridir. Köyün geçmişi 200 yıl kadar öncesine dayanır. Dört nesillik bir geçmişi vardır.

KÖY ADININ KAYNAĞI: Cuvantel isminin nerden geldiği bilinmemektedir. Köyün kuzeyinde ince bir dere olması nedeniyle İncedere adını alıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 11 km. kuzeydoğusunda, Sarkene sırtlarının güneydoğusunda yer alan düzlüklerde kurulmuştur. Köyü çevreleyen 7 adet göl doğal bir güzelliktir. Bu göller; Nabathev, Göller, Karava, Havslı Göl, Dip Göl, Kara Göl ve Bunele Gölleridir. Bu göller yaban ördeklerinin yaşam alanıdır.

            1982 yılında telefon, 1983 yılında elektrik verilmitir.

            1967-68 yıllarında ise yolu kullanıma açılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün batısında; Samsevre, Bunele, Karava ve Nakarov adlı küçük köy harabeleri bulunur.Kalıntılardan, evlerin duvarlarının harçsız, taş duvarla yapıldığı anlaşılmaktadır.

            Büyük Bayır’da küp yapılan ocaklar ve küp kalıntıları bulunmaktadır.

            Caminin doğusunda kuzeye doğru uzanan, taş duvarlı ve üzeri, düzgün yontulmuş, bir metre uzunluğudaki taşlarla örtülü olan bir yer altı kanal vardır.

            Köydeki bir harmanda, yakın tarihe kadar sağlam duran ve halen dönen taşın yerinde durduğu bir Bezir Süzme Düzeneği vardır.

            Migiçli Mevkii’nde, Nabathev’den gelen su ile çalışan iki adet değirmen harabesi bulunur.

            Köy ile Kumlukoz Köy hududundaki bir sırtta, bir kule kalıntısı ve onun altında bir mağara bulunur.

KALEÖNÜ KÖYÜ

(AGARA)

            Kaleönü bakar, kalede burca,

            Ekini çok güzel, yamacı yonca,

            Alabalık avlanır, derede bolca,

            Burada misafirin hastası vardır.

NÜFUSU :284  

HANE SAYISI:46

KURULUŞU: Tarihi kalıntılar köyün eski bir yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Yaklaşık 200 yıllık bir yerleşim yeridir. Köye ilk gelen Canıgil ve Selehoğulları ormanda yer açarak evlerini yapmışlar daha sonra nüfus artarak köy genişlemiştir.

KÖY ADININ   KAYNAĞI: Ahıska’dan avlanmak için Posof’a gelen bir avcı, Posof Çayı’nda bulduğu bir elmanın hangi bahçeden olduğunu eşiyle birlikte aramıştır. Elmanın yetiştiği bahçeyi gördüğünde eşine “aha ora” demiş, bu söz zamanla Agara şeklini almıştır.Kaleönü adı ise, Kol Kalesi’nden esinlenerek verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 18 km. batısında, Arsiyan Dağı’nın doğu eteklerinde, Kol Çayı’nın güneybatısında kurulmuştur. Köyün Arsiyan Dağı’nın eteklerinde yaylası ve korusu vardır. Köyün arazisi içinden geçen Kol Çayı’nda ve kayınlıklardaki akarsuyunda meşhur dağalası ve alabalık vardır.

            Siyah mermer, krom ve tabi gaz madenleri, köyün MTA tarafından da tespit edilen kaynaklarıdır.

            1987 yılında elektrik, 1986 yılında telefon verilmiştir.

            1979 yılında köy yolu kullanıma açılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Kol (Kuvel) Kalesi’nin ortasında bir kilise ve güneyinden kalenin içine çıkan bir yer altı yol vardır.

            Gölayağı Mevkii’nde bir küçük köy harabesi, büyük taşlarla örtülü bir taş evi ve yine bu eve bağlı büyük taşlarla örtülü yer altı kanalı vardır.

            Köydeki Gorhana’nın bulunduğu yer kazıldığında birçok insan kemiği ortaya çıkmıştır.

            Kışın yolu kaybetmemek için, Şavşat yolu kenarlarına dikilmiş olan büyükçe bir dikili taş ile aynı mevkideki taş evler diğer tarihi yerlerdir.

KALKANKAYA KÖYÜ

(PETOBAN)

            Kalkankaya, yamaç kayaya bakar,

            İki yönden çifte deresi akar,

            Ekini ey verir, bire on çıkar,

Ormandan oluşan korusu vardır.

NÜFUSU :130  

HANE SAYISI :26

KURULUŞU : Harabeler ve kiliseler köyün eski bir yerleşim yeri olduğunun kanıtıdır. Köye ilk olarak Ahıska’dan Düleler, Abastuban’dan Kahrimanlar, Üde’den Mevlüt Ustagil gelerek orman içerisinde evler yapmışlardır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Petoban adı rivayetlere göre; Petro’nun yeri anlamına gelmektedir. Petro köyü kurucusudur.Kalkankaya adı ise; köyün kuzeydoğusunda bulunan kayaların şekillerine bakılarak verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 4 km. kuzeyinde, Kohucuvar (Uc) Tepesi’nin kuzey yamacındadır. Ortasından Taşkıran Deresi, kuzey ve doğusundan Gırma Çayı akar.

            Komşuları; Gürcistan ile Armutveren, İncedere, Taşkıran, Kayınlı, Gönülaçan ve Erim köyleridir.

            1982 yılında telefon, 1983 yılında elektrik verilmiştir.

            Köyün yolu 1968 yılında başlamış ve zamanla geliştirilmiştir.

            Köyde kömür kaynağı bulunmaktadır.

TARİHİ KALINTILAR : Hacı Ahmetler Mahallesindeki kilise çevredeki evler tarafından samanlık olarak kullanılmaktadır.Yazılı taşlarda bu samanlıkların duvarlarında kullanılmıştır.Değirmenler Mevkii’ndeki kilisenin ise sadece temelleri görünmektedir.

            Her iki kilisenin yanından, doğu istikametinde yer altı kanalları yer alır.Ayrıca Göller Mevkii’ndeki Seganavur harabelerinde de bir kanal ardır.

Kiliselerin yanlarında birer kuyu mezar vardır.

Seganavur Mevkii’nde bir eski köy harabesi bulunmaktadır.

KAYINLI KÖYÜ

(ŞULGAVUR)

            Kayınlı’nın dağı, kayınlık meşe,

            Kurulmuş Cabuk’ta, çayırlık döşe,

            Temizdir insanı, sanki bir şişe,

            Her köyden çok güzel şivesi vardır.

NÜFUSU :94  

HANE SAYISI :20

KURULUŞU : 1800’lü yılların başında Topçugil (Seleh Hocagil) Kalkankaya Köyü’ne gelerek buraya yerleşmiştir. Daha sonra Ahıska’dan gelen aileler ile köy genişlemiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Köye ilk gelen kişinin adı Şuğli olduğundan köy Şulgavur adını almıştır. Kayınlı adı ise köyün batısındaki kayınlıktan gelmektedir.

KÖY HAKKINDA BİLGİLER: İlçe merkezinin 13 km. kuzeyinde, Kodiyan Tepesi’nin kuzey yamacında kuruludur.

            Komşuları; İlçe merkezi, Çayırçimen, Gönülaçan, Kalkankaya ve Taşkıran köyleridir.

            Samisevre ve Cabuk Mevkii’ndeki iki küçük gölde Cil denen ot yetiştirilmektedir.

            1984 yılında telefon, 1983 yılında ise elektrik verilmiştir.

            Köy yolu 1967-68 yılında yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Samisevre, Loman ve Beyazkayın adlı üç köy harabesi bulunmaktadır. Zamanla hakli bu harabelerin taşlarını sökerek evlerinde, cami yapımında ve okul yapımında kullanmıştır.Harabelerin temelleri belirli şekilde durmaktadır.

KIR-DAMALA KÖYÜ

            Kır köyü, meşenin içinde durur,              Damala, kayada büyütür kayın,

            Dağdan gelip geçen yolcuyu korur,         Bunu da çok iyi köylerden sayın,

            Ulgar’dan aşanlar bu köyü bulur,             İnsanı iyi de, öküzü hain,

            Bekçinin elinde asası vardır.                   Çiftçinin elinde sopası vardır.

NÜFUSU :87  

HANE SAYISI:19

KURULUŞU : Köy eskiden bir kasaba iken terkedilmiş. Buraya ilk gelen iki avcı, ormanlık içinde ev yıkıntılarını görmüş. Elverişli bir yapısı olduğundan buraya yerleşiyorlar.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Köyün ilk adı Damala iken, Kır Mahallesi muhtarlık olunca köyün adı Kır-Damala olarak tescillenmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 7 km. güneyinde, Ulgar Dağı’nın kuzey yamacının, doğu eteğinde kurulmuştur. Kuzeyinden Posof Çayı geçer. Bu yamaçlarda meşelik ve meyve ağaçları bulunur. Ulgar dağının kuzey yamacında köyün yaylası bulunmaktadır.

            Komşuları; Söğütükaya, Özbaşı, Çakırkoç, Asmakonak ve Çamyazı Köyleridir.

            Kır Mahallesi’ne 1987 yılında, Damala Mahallesi’ne 1991 yılında telefon bağlandı.

            1982 yılında elektrik verildi.

            Kır Mahallesi’ne 1982 yılında yol yapılmıştır.

            Kır Mahallesi’nin güneyinde, Kergele Mevkii’nde kaplıcası vardır.

TARİHİ KALINTILAR : Damala Mahallesi’nin bulunduğu yer, eski köy harabelerinin bulunduğu yerdir.Köyde Hamam ve At Tavlası kalıntıları halen belirli bir şekildedir.

            Köye giden yolun yanı başından uzanan bir yer altı kanalı vardır. Ayrıca Ulgar Dağı’ndan su getirilmekte kullanılan ağaç ve kil borulara rastlanmaktadır.

            Şimdiki okul binasının bulunduğu yerde Gorhana bulunmaktadır.

            Köyün etrafı kazıldığında yontma taş duvarlar ortaya çıkmıştır.

            Köyün doğusunda, Meydanlar Mevkii’nde, İnce Mezarlıktaki tek mezar yatır olarak ziyaret edilmektedir.

KOL KÖYÜ

            Kol birkaç mahalle, muhtarı birdir,

            Meşesi, merası çok iyi yerdir,

            Yücedir yaylası, aşılmaz beldir,

            Tarihte bir meydan savaşı vardır.

NÜFUSU :549  

HANE SAYISI :85

KURULUŞU : Yaklaşık 200-250 yıllık bir geçmişe sahiptir. Manas’tan gelen Hayriler, Tonlar ve Kısalar sülaleleri burada yerleşmiştir. Zamanla 5 mahallelik bir köy meydana gelmiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Kol adı burada bulunan Kol Kalesi’ne (Kuvel) izafen verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 19 km batısında, Kamçıyan Dağı’nın güney yamacının, Arsiyan eteklerinde kurulmuştur. İlçenin en yüksek köyüdür. Çevresi dağlarla kaplıdır. Bol meraları ve sulak arazisi tarıma elverişlidir.

            Komşuları; Günbatan, Akballı, Kaleönü, Alabalık Köyleri, Şavşat İlçesi ve Gürcistan ile sınır komşusudur.

            Yaylaları köyün batısındadır.

            1983 yılında telefon, 1987 yılında elektrik verilmiştir.

            1977-78 yılları arasında ise yolu yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Manas, Samliyat ve Semakal adlı köy harabeleri halen belirginliğini korumaktadır.

            Köyün doğusunda, derenin kuzeyindeki sarp bir kaya üstüne oturtulmuş, orta büyüklükte bir kale harabesi bulunmaktadır.(1080 yılında, Selçuklular’ın savaştığı Kuvel Kalesi.)

            Kuvel Meydan Savaşı’nın yapıldığı, Meydanlar adlı düzlük, Beşiktepe’nin kuzeyindedir. Halen su yargılarında kılıç, bıçak gibi eşyalara rastlanmaktadır.

            Kilise kalenin tepesindedir.Tabanından zemine doğru bir delik yol vardır.

            Kalenin kuzeybatısındaki tarlada içi sıvalı bir kuyu bulunur.Ağzı delik bir taşla kapalıdır.

            Kıldızar Mevkii’nde, suyun kıyısında Deliklikaya denilen yüksekçe bir kaya bulunur.

            Paşa Pınarı’ndan, kaleye kil borularla getirilen suyun kanalı halen bellidir.

            Kalenin batısında yatır yer alır.Boğa Gölü Mevkii’nde de taş evler bulunur.

KOPUZLU KÖYÜ

(ÇORÇUVAN)

            Kopuzlu kurutur Furuç’u bezde,

            Evleri kurmuşlar,güzel bir düzde,

            Ustasıyla ünlü,saz ile sözde,

            Nice gönül alan,bestesi vardır.

NÜFUSU :78  

HANE SAYISI:15

KURULUŞU : Geçmiştede yerleşim yeri olarak kullanılıp terkedilmiştir. Bugünkü köyü oluşturan aileler 200 yıllık bir geçmişe sahiptir.Köye ilk gelen ailelerden Keleşoğlu Kahriman Acara’dan gelmiş ve 1830 Osmanlı-Rus Savaşında şehit olmuştur. 

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Çorçuvan adının anlamı bilinmemektedir.Kopuzlu adı ise köy meralarında kopuz dikeni denen ot türünün fazla olması nedeniyle verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 13 km batısında, Hıhat Dağı ve Prasnavu Çayırlıklarının güneye uzanan yamacının, Günbatan Çayı ile kavuştuğu etekteki küçük bir düzlükte kurulmuştur.Yabani meyve ağaçları ile kaplı bir bahçe görünümündedir.Köyün doğu ve güneyinde çay akmaktadır.

            Köy;Gürarmut,Demirdven,Yurtbaşı ve Yolağzı köyleri ile sınırdır.Ureme yaylalarında yaylası vardır.

            Kayalık Mevkiinde kahverengi toprak boya bulunur.Negütlü Mevkiin de Banarhev Çayı yatağında kömür zuhuru vardır.Ayrıca yayla mevkiinde, köyde ve Kıldicala Mevkii nde tuzlu su bulunur.

            1985-86 yıllarında elektrik ve yine aynı yılda telefon bağlanmıştır.

            1969 yılında açılan köy yolu 1975 yılında bugünkü halini aldı.

TARİHİ KALINTILAR : Köyde eski bir kilise vardır.Bu kilisenin üzerinde şu anda bir ev vardır.Kilisenin yerinden, batıya doğru uzanan, taş duvarlı bir yer altı kanalı vardır. Köyde ayrıca birde Gorhana bulunur.

SÜTOLUK  KÖYÜ

(SATKABEL)

            Sütoluk,ekinsiz,biçerler otu

            Yaylası iyidr,yolları kötü,

            Alırlar yıl boyu inekten sütü,

            Yaparlar yağ,peynir,mayası vardır.

NÜFUSU :140  

HANE SAYISI :20

KURULUŞU :  Kağızman dan önce Yurtbekler’e oradan da şimdiki köy yerine gelerek buraya yerleşen Emo adındaki adam bu köyü kurar.Köy tahminen 1830 yılında kurulmuştur.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Satkabel ismi sarp dağ geçidi anlamndadır.Sütoluk adı da köyde iyi cins sığır ve koyun beslendiğinden ve de otlakları bol olduğu için bol süt bulunduğundan dolayı bu adı almıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 20 km güneydoğusunda Şabanbel Dağının batı yakasındaki yüksek bir yamaçta kurulmuştur.Her tarafı çayır ve meralarla kaplı olan bu köy hayvancılığa elverişlidir.Süngülü,Balgöze ve Derindere köyleri ile Gürcistan sınır komşularıdır.

            1986 da elektirk ve 1990 da köye telefon bağlanmıştır.

            Köyün yolu ise 1980 de yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Yoktur.

KUMLUKOZ KÖYÜ

(ĞUME)

            Kumlukoz, kapalı kutuya benzer,

            Kuzeyini, Altun Kalesi bezer,     

            Meyvesi makbuldür, ellerde gezer,

            Çok çetin kırılır, cevizi vardır.

NÜFUSU :332  

HANE SAYISI :70

KURULUŞU : Köye ilk gelen Karaosmangil Ailesi, kilisenin yanına yerleşmiş. Daha sonra yer değiştirip, gelen ailelerle birlikte bu köyü oluşturmuştur. 

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Ğume adının nerden geldiği bilinmemektedir. Kumlukoz adı ise köyde bol ceviz yetişmesi nedeniyle verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 12 km. kuzeydoğusunda, Kohucuvar Tepesi’nin doğu istikametinde kurulmuştur. İncedere suyu, köyün kuzeyinden geçer. Batısında göller vardır ve arazisi bol ağaçlıktır.

            Komşuları; Armutveren, Sarıdarı, Binbaşı Eminbey, İncedere, Taşkıran ve Kalkankaya köyleridir.

            Tiril düzlüğünde köyün yaylası bulunmaktadır.

            Köyün batısında Bultumlu Göl ve Gözeli Göl vardır. 1979 yılında, Gözeli Göl’den köye, sulama amacıyla 2,5 km.’lik beton kanal yapılmıştır.

            1982 yılında telefon, 1983 yılında ise elektrik bağlanmıştır.

            Köy yolu 1968 yılında hizmete açılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün kuzeybatısında, Altunkale diye tanınan bir kalenin kalıntıları bulunmaktadır.

            Köyün kuzeyindeki Bayırındibi Mevkii’ndeki  bir tarlada bir kilisenin temelleri bulunmaktadır.Kilisenin doğusunda Gorhana bulunmaktadır.

            Köyün batısında, İncedere Suyu’nun kuzeyinde yüksekçe bir sırtın üzerinde küçük bir kalecik bulunur.Kalenin yaklaşık 5 km. aşağısında bir mağara vardır.Bu mağaradan tabana ve tavana birer çıkış olduğu söylenir.

            Ebesuyu Pınarı’nın hemen kuzey yanındaki çukur yamaçta, biri kaleye giden yolun üstündeki kayaların dibinde, diğeri; yolun altında, İncedere tarafındaki yamacın dibinde olmak üzere iki adet şehit mezarı vardır.Bu şehitler, 1920 yılındaki Gürcü Harbi’nde şehit olmuştur.

            Köydeki bir taşta Uygur Alfabesi’ni andıran yazı ile yazılmış yazı vardır.

KURŞUNÇAVUŞ KÖYÜ

(SECE)

            Kurşunçavuş dağda bir dere içi,

            Eskiden olurdu bir hayli keçi,

            Misafirperverdir ihtiyarı genci,

            Güzel bal şerbetli helvası vardır.

NÜFUSU :80  

HANE SAYISI :14

KURULUŞU : Şavşat kökenli, Hüsenler ve Kahramanlar sülaleri buraya ilk yerleşen ailelerdir. 

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Sece adının anlamı bilinmemektedir. Kurşunçavuş adı ise Kurşun isimli şehit bir askerden dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 11 km. batısında, Cin Dağı’nın güney yamaçlarında kurulmuştur. Üç tarafı dağlarla çevrilidir. Güneydoğu tarafında ise dar bir vadi vardır. Bol olan mera ve çayırlar hayvancılığa ve arıcılığa müsaittir. Köyün adı ile aynı adı taşıyan çayda dağalası ve alabalık bulunmaktadır.

            Komşuları; Gürcistan ile Günlüce, Doğrular Köyü Yaylası, Gürarmut ve Yolağzı köyleridir.

            Köyün doğu yamacında tebeşir taşı çıkmaktadır.

            1984 yılında elektrik, 1985 yılında ise telefon bağlanmıştır.

            1976 yılında köyün yolu ulaşıma açılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Eski caminin bulunduğu yerde bir kilise bulunurdu.Buda ayrıca birde Gorhana bulunmaktadır.

            Kurşunçacuş, Doğrular ve Günlüce Köyü yaylalarının mevkiindeki kayalıklarda mağaralar vardır.

            Eski Sece Köyü harabeleri ve onlara ait mezarlıklarda köyün tarihi yerlerindendir.

            Deliklikaya Mevkii’nde bir metrekare tabanlı, tahminen 10 m. yüksekliğinde delikli bir kaya bulunur.

            Acara-Hilvana’ya giden yolun, Gürcistan ile Türkiye hududunda, ortası kare şeklinde masa büyüklüğündeki taşın üstünde haç işareti bulunur.

            Geçmişte konar göçerlerin barındıkları geçici evlerin harabeleri de diğer tarihi yerlerdir.

ÖZBAŞI KÖYÜ

(GINYA)

            Özbaşı, güneşten od gibi yanar,

            Temizdir insanı, her söze kanar,

            Beslerler koyunu, üçer, beşer, onar,

            Orada insanın en hası vardır.     

NÜFUSU :12  

HANE SAYISI :

KURULUŞU : Köyün yaklaşık 150 yıllık bir geçmişi vardır. İlk yerleşim bölgedeki ormanlığın içinde olmuştur. 

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Gınya adının, Kıpçakça olduğu sanılmakta ve anlamı bilinmemektedir. Özbaşı adı ise, köyde beğenilen insanların çok olması sebebiyle verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 6 km. batısında, Cin Dağı’nın güneye bakan yamaçlarında kurulmuştur. Güney ve batısında akan çaylar ve köyün doğusunda akan dere köyü bir ada görünümüne sokmuştur.

            Köyün kuzeyinde koruluk vardır. Köyün batısındaki tarlalarda üzüm kütükleri bulunur.

            Komşuları; Günlüce, Doğrular, Uğurca, Arılı, Kır-Damala köyleridir.

            Köydeki tarihi kilisenin yanında şifalı su vardır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün doğusundaki Gınya Kalesi’nin temelleri ve duvarlarından bir kısmı durmaktadır.

            Köyün batısındaki bir tarlada temelleri belirli durumda bir kilise vardır. (Akkilise)

            Kışla Mevkii’nde Latengilev Harabeleri ve taş evler bulunmaktadır.

SARIÇİÇEK KÖYÜ

(HERTUZ)

                  Sarıçiçek derler, çiçeğisarı,

                  Çoktur sığır,koyun hem dahi arı,

                  Eksik olmaz on ay,dağında karı,

                  Coşkun akar çifte deresi vardır.         

NÜFUSU :50  

HANE SAYISI :12

KURULUŞU : Sitahanlar ve kiliseler burada çok eskiden beridir insanların yaşadığını gösterir.Yaklaşık olarak 250 yıllık bir tarihi vardır.   

KÖY   KAYNAĞI: Hertuz adının anlamı bilinmemektedir.Sarıçiçek adı ise çok çiçekli bir yöre olmasından dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 22 km kuzeyinde, Cazi Tepesi, Büyük Dağ ve Zambu Tepeleri’nin Gırma Suyunda kesiştikleri yerde kurulmuştur.Köy arazisi Gırma Çayı ve Çermiğin Deresi ile sulanır.Ekili olmayan yerler orman ve çalıklarla kaplıdır. Arıcılık ve hayvancılık için elverişlidir.

                  Köy,Binbaşıeminbey,İncedere,Taşkıran köyleri ile Türkgözü Yaylaları ve Gönülaçan ve Yaylaaltı Köyleri ile sınırdır.

                  Kırmızı boya toprağı ve kömür zuhuru vardır.

                  Köyün doğusunda, Büyük Bayır Mevkii’nde yarı bataklık olan gölden, hasırcılıkta kullanılan cil otu elde edilir.

                  Köyün kuzeybatısında, Mal yatakları denilen yerde kaplıca vardır.

                  Köye 1983 tarihinde elektrik ve 1985 Tarihinde telefon bağlanmıştır.

                  1974 ‘te İsaravul’dan 1984 yılında da Yaylaaltı Köyünden yol yapılmıştır. Köprü ise 1986da yapılmıştır.

                  TARİHİ KALINTILAR : Köyün batısındaki köy harabelerinin, doğusunda, halen temelleri belirgin olan bir kilise bulunur.Mevki adı da Kilisenin Önü’dür.

                  Köyde 28 taş evden oluşan bir harabe bulunmaktadır.

                  Birisi köyün güneydoğusundaki çayırlarda, diğeri Çermiğin bulunduğu yerde olmak üzere iki sitahan (dğğirmen) vardır.

                  Ayrıca köyün çeşitli yerlerinde mahsen ve yer altı kanalları da bulunur.

SARIDARI KÖYÜ

(TEPEZÜMDE)

Sarıçiçek derler, çiçeğisarı,

Çoktur sığır,koyun hem dahi arı,

Eksik olmaz on ay,dağında karı,

Coşkun akar çifte deresi vardır.         

NÜFUSU :28  

HANE SAYISI:7

KURULUŞU :  Yaklaşık 200 yıllık bir geçmişi vardır.Orman arazisi içinde yerleşmişlerdir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Tepezümde adı tam bilinmemekle birlikte tepe dibi anlamına geldiği söylenmektedir.Sarıdarı adı ise köyde kaliteli mısır yetiştirildiğinden dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 12 km doğusunda Kodiyan Platosu’nun Posof Çayı ile birleştiği eteklerde kurulmuştur.Posof Çayı ile Gırma Çayı’nın kavuştuğu yerde meyve bahçeleri, köyün güneyinde de ladin fidanlığı vardır.Eskiden tütün ekimi yapılan köyde her türlü hububat ve sebze yetişir.Yaylası Gırma Dağı eteklerindedir.

Köy,Pala, Armutveren, Kumlukoz, Binbaşıeminbey ve Puma köyleri ile Gürcistan’a komşudur.

Köyün kuzeyinde Ayaz Göl vardır;ayrıca kendi kaynağından beslenen Sefer’in Gölü otlu ve kamışlı bir göldür.Bu göl yaban ördeği üreme alanıdır.Bu göller haricinde birkaç göl daha vardır.

Köye 1983 Yılında elektrik ve 1986 yılında telefon bağlanmıştır.

1969 Yılında başlanan yol 1975 yılında bitmiştir.

TARİHİ KALINTILAR : Köyde, taş duvarlarla kaplı birçok kanal bulunmaktadır.60 yıl önce, Kalkankaya’nın altındaki, Gırma Çayı’ndan alınarak köye getirilen suyun toprak su kanalları halen belli olmaktadır.

Güvercin Tepesi’nde,köyün güneyindeki korulukta ve Sarayın Düzü denilen yerde harabeler bulunmaktadır.Ayrıca köyde birde mahzen bulunur.

SAVAŞIR KÖYÜ

(CANCAK)

            Savaşır kaleden alıyor gölge

            Tarımda derim ki en iyi bölge

            Sal, saçma torunu köprüden göle

            Balığın burada alası vardır.    

NÜFUSU :276

HANE SAYISI:41

KURULUŞU:  Yaklaşık 200 yıllık bir geçmişi olan köye ilk gelenler burada bulunan çam ve ladin ağaçlarını keserek evler yapmışlardır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Can-Cak ismi Kıpçak dilinde öncü asker deyiminden kalma bir isimdir.Savaşır adı ise köyün sınırda oluşu ve sahip oldukları şehit sayıları sebebiyle verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 16 km güneydoğusunda  Ulgar Dağının doğusunda kurulmuştur.Yaylaları Yeniköy yaylaları ile birdir.Süngülü, Yeniköy ve Gürcistan ile sınırdır.

            1982 Yılında telefon 1983 yılında da elektrik bağlanmıştır.

            Köy yolu 1974 yılında,köyün köprüsü ise 1975’te yapılmıştır.Yayla yolu da 1987 yılında yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün güneyindeki yamaçta Can-Cak Kalesi bulunmaktadır. Ayrıca köyün kuzeyinde başka bir kale daha bulunur.

            Eski kalenin kuzeyindeki çayın kuzeyinde ve Gules Mevkii’nde 2 adet kiliseye ait kalıntılar bulunmaktadır.

            Ayrıca köyde, yer altı kaynakları ve mağaralar da bulunmaktadır.

SÖĞÜTLÜKAYA KÖYÜ

(HUNEMİS)

            Söğütlükaya’dır,beğlerin yurdu,

Bilinmez ki kimler temelin kurdu,

Her gelen ir başka halini sordu,

Evlerde antika halısı vardır.   

NÜFUSU :210  

HANE SAYISI :37

KURULUŞU :  Köyün 200 yıllık bir geçmişi vardır.İlk gelen ailelerin orman içerisindeki kale ve kiliseleri görerek burayı yurt edinmişlerdir.Köy;yakın tarihe kadar, Kır, Damala, Amakonak ve Çakırkoç köylerinide içine alan bir muhtarlıkmış.Köyden en son Damala 1929 yılında ayrılmıştır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Hunemis isminin ne anlama geldiği bilinmemekle birlikte Söğütlükaya ismi ise çevresinde söğütlük ve kayalıkların olması sebebiyle bu ismi almıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 9 km güneybatısında Ulgar Dağının Kuzey eteklerinin Kol Çayı ile birleştiği yamaçta kurulmuştur.Köyün kuzey ve güney yamaçları fundalıklarla kaplıdır.Yaylası Ulgar Dağının kuzey yamacındadır.

Köy,Kır-Damala,Arılı ve Boşdere köyleri ile sınırdır.

Köyün doğusunda Haç Taşı Mevkiinde küçük bir göl vardır.

1986 Yılında elektrik ve telefon verilmiştir.

Köy yolu 1973 yılında yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün kuzeybatısında harabe halinde iki kale kalıntısı vardır. Ayrıca Uzunçayır Mevkii’nde bir kiliseye ait kalıntılar vardır.

            Köyde yer altı su kanalları, mağaralar ve çok eski tarihli mezarlar bulunmaktadır.

            Ayrıca, Uzun Çayır,Katmerkaya, Velet ve Pataravelet adlı eski köy harabeleri de tarihi mekanlardandır.

SÜNGÜLÜ KÖYÜ

(ARİLE)

            Süngülü bekliyor sınırda nöbet,

            Bu nöbet nöbet şüphesiz sürecek ebet,

            Bu köye veriyor bir başka heybet,

            Köyün ortasında kayası vardır.

NÜFUSU :834  

HANE SAYISI :132

KURULUŞU :  Eski bir yerleşim yeridir.200 yıllık bir geçmişi vardır.Buraya Şavşat tan gelen Ayvazlar sülalesi yerleşmiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Arile ismi bilinmiyor.Süngülü adı ise köyün Gürcistan topraklarına bir girinti görünümünde oluşunda dolayı verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 17 km güneydoğusunda Şabanıbel Dağının batı yamaçlarında kurulmuştur.Çevresinde Şbanbel,Karadağ ve Uldar Dağı vardır.Köy hudutları içerinden geçen akarsular ve bunların birleştiği Arile (Süngülü) Çayı köye ayrı bir güzellik katmaktadır.Dereler dışında Mantahev Pınarında da alabalık vardır.Köyün ortasında bulunan Kayatepe köyün simgesi gibidir.

            Köyün kuzeyindeki göller yaban ördeği üreme alanıdır.Köyün güneydoğusunda Görget Mevkiinde  kaplıcalar vardır.

            Köy,Satkabel, Balgöze, Savaşır köyleri ile Damal İlçesi ve Gürcistan ile komşudur.

            Köye elektrik 1986 yılında tekefon ise 1988 yılında bağlanmıştır.

            Köyün yolu 1975 yılında yapılmıştır;ayrıca Karadağ yolu da 1988 yılında yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : İzotba Mevkii’nde kimden kaldığı bilinmeyen bir değirmen harabesi bulunur.Ayrıca, Kunteshev, Görget, Yağlıgüney Satlo, Baramoğul, Gürcübeği ve Kortok Harabeleri eski köylere aittir.

            Görget Mevkii’ndeki, taş mağaraların üzerinde ve köyün güneydoğusundaki kayınlığın, Knteshev Mevkii’nde birer kale bulunmaktadır.

            Köyün çeşitli yerlerinde Gorhana’lar bulunmaktadır.

            Köyün çeşitli yerlerinde yer altı su kanalları ve mağaralar bulunur.

            Kortoka Mevkii’ndeki kilisenin yakınında bir adet dilek taşı bulunur.

            Köyün Kelle Tepe denilen mevkiinin hikayesi ise ilginçtir. Anlatılanlara göre; mevkide yer alan 300 m. boyunda ve 3 m. derinliğinde olduğu tahmin edilen hendeğe su doldurtarak, hasımlarının yenilmesini sağlayan, Tamar Dodopal adındaki Gürcü Kadın  Hükümdar, o savaşta ölenleri üste üste koyarak bir tepe haline getirmiş ve üzerini toprakla kapattırmıştır. Adı geçen yer kazıldığında insan kafaları çıkmasından dolayı adı Kelle Tepe olarak kalmıştır.

TAŞKIRAN KÖYÜ

(GERGİSUBAN)

            Taşkıran’da herkes, taş yapan yapan usta,

            Ekin iyi olmaz, dumanda-pusta

            Şifa bulur orda her türlü hasta

            Ziyaret te zatın duası vardır.

NÜFUSU :174  

HANE SAYISI:37

KURULUŞU :  Şavşat’ın Agara köyünden gelen Margezeler ailesi buraya yerleşmiştir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Gegisuban isminin sonundaki -ban eki Kıpçak diline ait olduğunu gösterir.Rivayete göre Kalkankaya köyünde oturan Petro adındaki birisinin Şulgeze ve Gorgie adlı iki oğlu varmış.Gorgie’ye burasını vermiş ve bu isimde Gorgi’nin yurdu deyiminden zamanla bu şekli almıştır.Taşkıran adı ise köyde taş usatalarının çok olmasından gelmektedir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 12 km kuzeydoğusunda Kohucuvar(UC TEPESİ)’nin doğuya doğru bir uzantısı konumundaki Sarkene Sırtlarının kuzeyinde kurulmuştur.Köyün güneyinde Ziyaret ve Soğuk Pınar denen Mevkilerini içine alan bir çam ve ladin fidanlığı vardır.Köyün yaylası Cin Dağı’nın doğu yamacındadır.1917 yılına kadar bir köy halinde olan Kayınlı ve Kalkankaya ile arazileri iç içedir.Ayrıca İncedere ile sınır komşusudur.

            Ziyaret Tepsi’nin kuzeyindeki dereler kömür zuhurları vardır.Aynı mevkide yağlı su bulunmaktadır.

            Köyün batısında Samizevre mevkiindeki gölden cil otu elde edilir.

            Uzun Çayırdaki su göz ağrılarını iyileştirir.

            1982 Yılında telefon,1983 te ise elektrik bağlanmıştır.

            Köye 1968 yılında yol  yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün kuzeyinde, Cabuk denen mevkide, Kalkankaya yolunun güneyinde ve köyün batısında, Samizevre Mevkii’nde köy harabeleri bulunmaktadır.

            Şimdiki caminin bulunduğu yerde eskiden bir kilise bulunmaktaymış.

            Köyün çeşitli yerlerindeki harabelerde, yer altı su kanalları da yer almaktadır.

            Caminin önünde, okul çeşmesinin arkasında ve köyün çeşitli yerlerinde kuyu mezarlar vardır.

            Gürcü Savaşı’nda şehit olanların mezarlarında köyde yer alır.Bu şehit mezarlarında biri de “Şehit Hatice Mezarı”dır.

TÜRKGÖZÜ KÖYÜ

(BADELE)

            Türkgözü gerçekten, gözüdür Türk’ün,

Bahçe-bağla kaplı etrafı bütün,

Halkında nezaket, her yerden üstün,

Güzeline mahsus türküsü vardır.

NÜFUSU:500  

HANE SAYISI :68

KURULUŞU: Ahıska’dan gelen iki aile bu bölgeye gelerek yerleşmişlerdir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Badele ismi; Bad ile çevrili anlamındadır.Zamanla Bad-ile ve Bad-ele şeklini almıştır.

            Türkgözü ismi; sınırları itibariyle Gürcistan toprakları içine girinti yaptığı için ve en son köyümüz olduğu için bu adı almıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 15 km. doğusunda, Kodiyan Platosu’nu, Kobliyan Ovası’ndan ayıran bir düzlükte kurulmuştur.Güneydoğusunda akan Posof Çayı, Gürcistan ile olan sınırın bir kısmını belirler.

Bol miktarda bahçe vardır.Her çeşit meyve ve sebze yetiştirilebilir.Badele elması meşhurdur.

Komşuları;Armutveren,Sarıdere köyleri ve Gürcistan ile komşudur.

Biri köyün batısında, ikisi de Pala Mahallesi’nde olmak üzere 3 adet gölü vardır.

31 Temmuz 1995 tarihinde Gürcistan ile Türkiye arasındaki sınır kapısı açılmıştır.

1982 yılında telefon, 1983 yılında ise elektrik bağlanmıştır.

1963 yılında ilk defa yol yapılmıştır.Şu anda da sınır kapısı dolayısı ile uluslar arası yol niteliğindedir.

TARİHİ KALINTILAR : Kara Kilise Mevkii’nde ve Keven Mevkii’nde kiliseler bulunmaktadır.Kiliselerin olduğu yerlerde yer altı su kanalları da bulunmaktadır.

            Camuş (Manda) Ayağı adlı mevkide, kayalar üzerinde manda ayağı izlerini andıran sıralı izler vardır.

            Köyde ayrıca; eski ev harabeleri, eski mezarlar (Gorhana) ve taş yapı değirmenler de tarihi yerler arasındadır.

PALA

(Türkgözü’nün Mahallesi)

Pala, Türkgözü’nün bir mahallesi,

Dokunur orada hasırın hası,

Deredir doğusu, göldür arkası,

Cancırdan en iyi ezmesi vardır.

İlçe merkezinin 15 km. doğusunda, Türkgözü Köyü’nün göller semtinde, küçük bir düzlükte kurulmuştur.Doğal yapısı çok güzeldir.Batısında Büyük Göl (Sisli Göl), kuzeyinde Karmışlı Göl (Mezarlığın Gölü) ve Kırantuba Gölü bulunmaktadır.

1982 yılında elektrik, 1989 tarihinde telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün batısında, halen duvarları belli olan eski köy harabesi ve köydeki bazı evlerin tabanından dereye uzanan yer altı su kanalları başlıca tarihi yerleridir.

UĞURCA KÖYÜ

(CACUN-OLİYE)

            Uğurca yeniden yapıyor bahçe,

            Eşyası taşınır hep bohça bohça,

            Suları akıyor, inceden hoşça,

            Güneyinde meşhur deresi vardır.

NÜFUSU :156  

HANE SAYISI:45

KURULUŞU : İlk gelen aileler, şu anki konumun kuzeydoğusunda olan, Avazana Harabeleri’ne yerleşiyor.Kaybolan mandalarını ararken, daha güzel bir yer bularak şu anki bölgeye yerleşmişlerdir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Cacun kelimesi; Kıpçak kökenli bir kelimedir. Ne anlama geldiği bilinmemektedir.Uğurca adı; köyün batısındaki 9 köy ve mahalle yollarının bu köyden geçmesi ve herkese uğur dilemeleri sebebiyle verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 4 km. batısında kurulmuştur. Udabuna çam fidanlıkları ile, arazi içindeki yabani meyve ve geniş yapraklı ağaçlar, köye ayrı bir güzellik katmaktadır.

            Köyün batısında ve doğusundan iki küçük dere akar.

            Komşuları; İlçe Merkezi, Doğrular, Günlüce ve Özbaşı köyleri ile komşudur.

            1970 yılında köyün yolu yapılmıştır.

            1985 yılında elektrik, 1986 yılında da telefon ağlanmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Avazana Mevkii’nde eski köy halkının yaşadığı sanılan köy harabeleri bulunmaktadır.

            Karagöl Mevkii’nde bir kısmı görünene yer altı su kanalları da önemli tarihi mekanlardandır.

            Kurugöl Mevkii’nde kime ait olduğu bilinmeyen mezar, ziyaret yeridir.

            Kunziyam Mevkii’ndeki mağaralar, köyün çeşitli yerlerindeki mezarlar ve mahzenler de önemli tarihi mekanlardandır.

            Okulun yanında, toprağa gömülü bir sanduka içinde de bir yazılı taş vardır

ULUÇAM KÖYÜ

(VARHANA)

            Uluçam, çamlıca yamacın yanı,

            Görünce kaynıyor insanın kanı,

            Dünyayı almıştır, Kohep’in şanı,

Tavşan, keklik yurdu, fundası vardır.

NÜFUSU :109  

HANE SAYISI:20

KURULUŞU : Köyün kuruluşu hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte fazla eskiye dayanmayan bir tarihi vardır.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Varhana kelimesi; Hana var (Ev var) sözcüklerinin kalıplaşarak şekil değiştirmesi sonucu oluşmuştur.Uluçam adı; köyün batısındaki ve Nakosar’daki tek tük kalmış yaşlı çam ağaçlarına izafen konulmuştur.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 11 km. batısında yer alır. Köyün batısındaki kaya ve kuzeye uzanan çam ve geniş yapraklı ağaç ormanı ile Nakosar Mevkii’nde oluşturulan çam fidanlığı, arazideki yabani meyve ağaçları, doğal bir güzellik sergilemektedir.Köyün yaylaları Ureme’dedir.

            Komşuları; Akballı, Boşdere, Arılı ve Demirdöven köyleri ile sınırdır.

            Köyün kuzeyinde ufak tefek gölcükler vardır.

            Köyün yolu 1978 yılında yapılmıştır.

            1984 yılında elektrik, 1986 tarihinde telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR : Köyün doğusunda, okul binasına 200 m. mesafede, Kilisenin Başı dene yerde bir kilise bulunmaktadır.

            Köydeki bazı evler ile kilise arasında yer altı su kanalları vardır.

            Mezarlık Mevkii’nde ağzı yaklaşık 75 metrekare olan ve çok derin bir kuyu bulunur. Bu kuyu bir tünele bağlıdır ve bu tünel doğuya doğru uzanmaktadır. Kuyunun etrafı yumuşak toprakla kaplıdır. Kazılınca masat taşı ve bazı kil kaplar çıktığı söylenir.

            Köyün doğusunda, merkez yolunun altındaki merada tahminen 150 metrekare alanlı ve üzerine çıkabilmek için taş merdiveni bulunan bir mağara vardır.

            Kamlep, Velet, Küçük Çayır Köy ve Beğin Sarayı Harabeleri köyün tarihi mekanları olarak dikkat çekmektedir.

            Gogoçala-Bultiyan istikametinde devam eden tepelere giden kiremit boru döşeli kanallarda köyde görülmesi gereken tarihi yerlerdendir.

YAYLAALTI KÖYÜ

(SATLEL)

            Yaylaaltı derler, yayladır gerçek,

            Yamacı kaplayan, Kayın’ı gökçek,

            Suyu sanki billur, etrafı çiçek,

            Hastaya can veren havası vardır.

NÜFUSU :98  

HANE SAYISI :20

KURULUŞU : Çok eski bir yerleşim yeridir.Bir zaman ıssız kalmıştır.Bugünkü yere ilk yerleşen aile Azgur’dan gelen Çobanoğlu ailesidir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Satlel kelimesinin anlamı bilinmemektedir.Köy arazisi yaylalara hudut olduğu için de Yaylaaltı adını almıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 19 km. kuzeyinde bulunmaktadır. Arazisinin içinden Mangala Deresi denen küçük bir dere geçer.Köyün kuzey ve batısını; Beyazkayın, Fındık, Kavak … gibi geniş yapraklı ağaçlardan oluşan meşeler çevirmiştir.İlçenin rakımı en yüksek olan köylerinden biridir.

            Köyün etrafını saran meşeler, yabani meyve ağaçları, 1700 rakımlı bu köye ayrı bir güzellik katmaktadır.

            Komşuları; Erim, Gönülaçan, Sarıçiçek köyleri ve Gürcistan ile sınırdır.

            Yaylalar Mevkii’nde ufak tefek gölcükler vardır.

            Köyün yolu 1975 yılında yapılmıştır.

            1981 yılında telefon, 1983 yılında da elektrik verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR : Köyde şu anda bir ev birde harman bulunan iki ayrı yerde eskiden kiliseler olduğu bilinmektedir.

            Kilisenin doğusundaki evlerin tabanında Gorhana bulunmaktadır.

            Ayrıca köyde eski bir cami, çeşitli yerlerdeki yer altı su kanalları, eski köy harabeleri ve mezarlardan oluşan tarihi mekanlar dikkat çekmektedir

            Köyde bulunan Kanlı Pınar’ın hikayesi ise; Omar Oğlu’nun oğlu çayır biçerken bu pınardan yorgun yorgun biraz fazla su içer ve ölür.Bu olaydan sonra pınarın adı Kanlı Pınar olarak kalır.

YENİKÖY

            Yeniköy eskiden bu adı almış,

            Bu köy kalkınmaya hızlıca dalmış,

            Ne yazık ki ormanı çok da azalmış,

            Bu yüzden gönlünde sızısı vardır.

NÜFUSU :452  

HANE SAYISI :70

KURULUŞU : Bir rivayete göre, Kağızman’dan gelen bir avcı bu köye yerleşiyor, daha sonra da diğer aileler geliyor.Başka bir rivayete göre de; Ahıska’nın Caral Köyünden Dedebeğ ile Yusufbeğ buraya gelerek yurt edinmişlerdir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Ahıska’nın buraya yakın olan Cağısman ve Ceral köylerinden gelenler bu köyü oluşturuyorlar.Burası bizim yeniköyümüz diye diye köyün adı Yeniköy olarak kalıyor. 

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 9 km. güneydoğusunda yer almaktadır.Köyün içinden geçen, Söğütlüdere ile Cevat Dereleri Süngülü Çayı’na karışmaktadır.Köyün etrafı karışık orman ve fidanlıklarla kaplıdır.Atyolu’nun sırtlarında yaylaları vardır.

            Köy; Savaşır ve Çambeli köyleri ile Damal İlçesi ve Gürcistan ile komşudur.

            İrili ufaklı çok sayıda göl olmasına rağmen önemli bir göl yoktur.

            Hevismen Mevkii’nde romatizma ağrıları ile kaşıntılara iyi gelen bir kaplıca bulunmaktadır.

            1976 yılında köy yolu yapılmıştır.

            1975 yılında telefon, 1983 yılında da elektrik verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR : Gözeler Mevkii’nde, Kırık Kilise Mevkii’nde ve Misirken Mevkii’nde (Kız Kilisesi) birer kilise bulunduğu, hala var olan kalıntılardan anlaşılmaktadır.

            Kırık Kilise’nin doğusundan Hevismen’e doğru akan, Kazandere’nin kuzeyinde kazınarak yapılmış, 3 adet mağara bulunmaktadır.Ayrıca Hanyeri’nde de mağaralar vardır.

            Çuça, Paşa ve Muconun Düzü olmak üzere 3 ayrı yerde eski köy harabeleri vardır.,

            Ayrıca köyün batısında, Kanlı Pınar Mevkii’nde Kır Serdan Binası, Yol Korukçusu Binası ve Rusların 1891’de yaptırdığı Posta Binası harabeleri de önemli yerlerdir.

            Rivayete göre; Ardahan’dan evlenerek eşi ile birlikte Ahıska’ya doğru giden bir adam, onu takip eden bir başkası tarafından vurulur.Olayı gören bir avcıda katili öldürür. Her ikisinin de ölüleri Çambeli Köyü’nün Kışlası’na gömülür.Mezarlar halen Kışlada bellidir.O günden sonrada evlenenler, gelin götürürken yanlarına bir grup atlı alırlar.

YOLAĞZI KÖYÜ

(SİNSETİP)

            Yolağzı büyütmüş, güzel bir koru,

            Yeni yapılmıştır köyün yolu,

            Gölünün balığa müsait suyu,

            Beğlerle bir güzel davası vardır.

NÜFUSU :169  

HANE SAYISI:36

KURULUŞU : Çok eski bir yerleşim yeri olan köye bugünkü aileler 150 yıl kadar önce gelerek yerleşmişlerdir.

KÖY ADININ  KAYNAĞI: Sinsetip adının anlamı bilinmemektedir. Yolağzı adı; köyün, ilçenin batısındaki en son köyüne giden, yol üzerinde olmasına atfen verilmiştir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 15 km. batısında kurulmuştur.Batısında çam koruluğu vardır.Bol yabani meyve ağaçları ile çeşitli çiçeklerle kaplı meraları arıcılığa müsaittir.Köyde alabalık yetiştiriciliğine müsait bir göl vardır.Ayrıca Kuru Göl, Kızıl Göl, Cilli Göl adlı 3 adet daha göl vardır.Kızıl Göl Pınarı’nın suyu iç mayasıl ve kaşıntıların tedavisi için kullanılmaktadır.

            1976 yılında köyün yolu yapılmıştır.

            1985 yılında elektrik ve 1987 yılında da telefon bağlanmıştır.

TARİHİ KALINTILAR : Köydeki başlıca harabeler; Cilligöl, Karagöl, Ogeçler, Kilise Mevkii, Haçip ve Avazan Mevkilerindeki köy harabeleridir.

            Köyün kuzeybatısında bir kilisenin kalıntıları bulunmaktadır.

            Kilisenin doğusunda ve güneyinde iki adet kuyu içinde Gorhana vardır.

            Köyün çeşitli yerlerinde yer altı su kanalları ve mağaralar da başlıca tarihi yerlerdir.

YURTBAŞI KÖYÜ

(SAKABOL)

            Yurtbaşı korusunu görmeye değer,

            Ye yaban meyvesi gidersen eğer,

            Gölünde çok balık ürermiş meğer,

            Fundalıkta güzel jolası vardır.

NÜFUSU :49  

HANE SAYISI:16

KURULUŞU :  Tahminen 150 yıl önce Acara’dan Ahıska’ya gideriken Mirza adındaki birisi burayı görür ve beğenir.Yine Acara’lı olan Cebioğlu  ile Türkgözü köyünde tanışı ve gelip şu andaki yere yerleşirler.

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Sakabol adı köyün bulunduğu muhitte saka kuşunun bol miktarda olması sebebiyle konulmuştur.Yurtbaşı ismi ise Öztürkçe olan Sakabol’u yadırgayanlar tarafından;ilçenin batıdaki son köylerinden olması sebebiyle kullanılmıştır.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 14 km batısında kurulmuştur.Göller, yabani meyve ağaçları ve çam ağaçları ile park görünümündedir.Cebi’nin Pınarı ve göletleri alabalıkçılığa uygundur.Uremede de yaylaları vardır.

            Köy,Günbatan, Demirdöven, Kopuzlu ve yolağzı köyleridir.

            Köye 1973 yılında Günbatan yolundan saplama yol yapıldı,1983 Tarihinde de Cebnin Gölü Mevkiinden yeniden yol yapıldı.

            1984 Yılında elektrik ve 1986 yılında da telefon verilmiştir.

TARİHİ KALINTILAR : Yoktur.

YURTBEKLER KÖYÜ

(CAKSU)

            Yurtbekler Köyü’nün bir adı Cak’tır,

            Yazları havası çokça sıcaktır,

            Al götür herkesi kaleye baktır,

            Tarihten silinmez yazısı vardır.

NÜFUSU :247  

HANE SAYISI :40

KURULUŞU :Kağızman’dan gelen üç aile tarafından kurulmuştur.Eski bir yerleşim yeridir.    

KÖY ADININ  KAYNAĞI           : Caksu adının Kıpçakça’daki öncü asker sözcüklerinden geldiği sanılmaktadır.Yurtbekler adı ise hudutta oluşu ve orada birtakım askerimizin bulunuşundan dolayı verildiği bilinmektedir.

KÖY HAKKINDA  BİLGİLER: İlçe merkezinin 12 km doğusunda ve Posof Çayı kıyısında kurulmuştur.Fundalıklar ormanlar ve bahçelerle kaplı bir arazisi vardır.Her türlü meyve ve sebze yetiştirmeye uygun iklimi olan köyün akarsuyunda da alabalık vardır.

            Bir süre Posof İlçesini idare eden Atabekler ve sonrasında Neşnişler’in oturduğu idare merkezidir. 

            Köye 1983 yılında elektrik, 1985 yılında da telefon bağlanmıştır.

            Köyün yolu 1975 yılında yapılmıştır.

TARİHİ KALINTILAR:
            Köyün güneyinde Cak Kalesi kalıntıları bulunmaktadır.    

            Köyün batısında, Kajliler mevkiinde Kışla Kalesi kalıntıları bulunmaktadır.                 (posof.gov.tr)