POSOF’DA YETİŞTİRİLEN ARI IRKLARI:

Dünyada yetiştirilen ve ekonomik değere haiz olan 4 önemli arı ırkından birisi olan Kafkas ırkı arı (Apis Mellifera Caucasica Gorb) İlçemizde yetiştirilmekte olup, İlimiz Kafkas ırkı arının ülkemizdeki gen merkezi durumundadır.

Anavatanı Kafkasya’nın yüksek vadileri olan ve İlçemiz ekolojik şartlarına çok iyi adapte olabilen Kafkas ırkı arı; kitin rengi esmer olup, abdomenin ilk bandı üzerinde kahverengi benekler bulunur. Kıllarda gri renk hakimdir. Erkek arıların throx’ları üzerindeki renk siyahtır. Dili en uzun olan arı ırkıdır. Derin tüplü çiçeklerin nektar kaynaklarından en iyi istifade edebilen, genellikle sakin ve centilmen arıdır. Arılar İlkbaharda yavaş gelişir, ancak yaz aylarında oldukça güçlü koloniler oluştururlar ve sonbaharda yine düşük bir populasyona inerek kışları böyle geçirirler.

İLÇEMİZDEKİ ARILI KOVAN VARLIĞI:

İlçemiz genelinde toplam olarak 4.500 adet arılı koloni bulunmakta olup, bunların 2.000 tanesi eski tip kovanlardadır. Yaklaşık olarak 100 arıcı ailesi tarafından işletme başına ortalama 45 adet koloni varlığı ile arıcılık faaliyetleri bal üretimine yönelik olarak sürdürülmektedir.  Bu da; ilçemizde arıcılık faaliyetlerinin ekonomik işletmecilik prensiplerine uygun olarak ve rantabl yapılmadığını göstermektedir. İlçemizin zengin çiçek flora yapısına sahip çayır-mera alanlarında uygun arı konaklatılması halinde 10.000 arı kolonisi ile arıcılık faaliyetinin sürdürülebileceği yapılan bir çalışma ile hesaplanmıştır.        

BAL ÜRETİMİ:

İlçemizdeki bal üretimi; arıcılık faaliyetinin sürdürüldüğü mevcut kovan varlığına ve yıllar itibariyle çiçek florasının iklim özelliklerine bağlı olarak nektar verip, vermemesi durumuna göre değişiklikler göstermesine rağmen, 30-40 ton civarında gerçekleşmektedir. Posof ilçemizde zengin çayır-mera alanlarında doğal olarak yetişmekte olan, yonca, korunga, üçgül, geven, ballıbaba, hindiba ve daha birçok nektar ve polen kaynağı bitkilerden üretilmekte olan çiçek balları oldukça iyi kalitededir.

BAL VERİMİ VE BALMUMU ÜRETİMİ:

İlçemizde kovan başına bal verimi; yıllar itibariyle değişiklik göstermesine rağmen Türkiye ortalaması olan 18 kg. civarında olmaktadır. Genelde sabit arıcılık yapılmakta olan İlçemizde bal verimini arttırmak; genç, üstün vasıflı ve bölgeye adapte olmuş Kafkas ana arılarla çalışmakla mümkün olacaktır. Bu amaçla Valiliğimiz; genç ve kaliteli ana arılarla çalışılması halinde hem bal veriminin ve hem de koloni gelişiminin çok daha iyi seviyelere çıkartılabileceği ile ilgili teknik çalışmaları arıcılarımıza iletmektedir.

Bal mumu üretimi genellikle bal üretimiyle ilişkili olup, yöremizde bal üretimi ve veriminin düşük olması sebebiyle, bal mumu üretiminin de ekonomik anlamda bir değer ifade etmediği anlaşılmaktadır. Arıcılarımız; üretilen balların hasadı esnasında sırlanmış peteklerin yüzeylerinden elde ettikleri bal mumlarını ya kendileri eriterek satmakta veya yöredeki temel petek üreticilerine temel petek almak üzere teslim etmektedirler. Takriben 2 ton civarında olduğu tahmin edilen bal mumu üretiminin 10.1 milyar lira civarında bir ekonomik değer yarattığı hesaplanmaktadır.

ANA ARI VE POLEN ÜRETİMİ:

İlçemizde damızlık amaçlı ana arı üretimi kısıtlı imkanlara rağmen son birkaç yıldan beri 750-1000 adet civarında gerçekleştirilmekte olup, üretilen ana arılar ve oğul arıların oluşturulmasında kullanılmakta veya talepte bulunan arıcılara satılmaktadır.

Üretilmekte olan bu damızlık Kafkas ırkı ana arılar; yıllardan beri seçilerek alınan ve seleksiyonla belirlenmiş üstün vasıflı saf Kafkas ırklardan aşılama (Doolitle) yöntemi ile üretilmektedirler.

Bölgemizde özellikle Posof ilçemizde üretilmekte olan kaliteli 2000-3000 adet ana arılar İlçemiz veya İlimiz dışındaki talep sahiplerine satılmaktadır.

İlçemizde polen üretimi yapılmamaktadır. Arıların yavrularını beslemek üzere vitamin ve protein kaynağı olarak çiçeklerden toplayarak, arka bacaklarındaki sepetçiklerle kovanlarına taşıdıkları rengarenk çiçek tozlarını; kovan uçuş deliğinin önüne bir polen kapanı koymak suretiyle elde edilen “polenler” daha sonra uygun ortamlarda kurutularak, balla karıştırılmak suretiyle tüketilmekte olup, beslenme bozukluğu görülen insanlar tarafından talep edilmektedir. Ancak arıların bal dönemine çok güçlü bir popülasyonla girebilmeleri için özellikle ilkbahar döneminde,  tabiatta bol olduğu dönemde arılar tarafından taşınan polen; arı larvalarının beslenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. İlçemizde çok az koloni ile sürdürülmekte olan ve geliştirilmeye ihtiyacı bulunan arılar için protein ve vitamin kaynağı olan bu gıdaların arıların beslenmesinde kullanılmasının şimdilik daha uygun olacağı kanaatindeyiz. Bölgemizde arıcılığın gelişmesine paralel olarak polen ve arı sütü üretiminin de arttırılması gerekmektedir.

      POSOF’DA MEVCUT ARI IRKININ MUHAFAZASI VE ISLAHI:

İlçemizde, Kafkas ırkı arının saf olarak muhafaza edilebilmesi için bölgeye diğer illerden gezginci olarak giren arıcılarımızın arılarının kontrol edilmesi ve diğer ırk arıların bölgeye girişine izin verilmemesi hususlarında son yıllarda azami titizlik gösterilmektedir. Yıllar öncesinde belli oranlarda diğer ırkların girmesi ile melezleşerek bozulmaya başlayan Kafkas ırkının özelliklerinin muhafaza edilerek korunması amacıyla, saf karkas ırkı ana arı yetiştiriciliğinin teşvik edilerek arttırılması ve nispeten melezlendiği tespit edilen arı kolonilerinin ana arılarının bu saf ana arılarla  değiştirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla İlçemizde 2001-2002 yıllarında uygulanmak üzere 10.000 adet ana arı üretimi konusunda  hazırlanan bir projeye finansman temini için tüm girişimler sürdürülmektedir. Üretilecek üstün vasıflı ve saf Kafkas ırkı ana arılar damızlık materyali olarak, tespit edilecek melezlenmiş ana arıların değiştirilmesi amacıyla kullanılacaktır.